احسان ابراهیمی پور - کارشناس ارشد ، دانشگاه شهید باهنر کرمان . دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی .بیومکانیک ورزشی .کرمان . ایران
شایان حاج ابراهیمی - کارشناس ارشد ، دانشگاه شهید باهنر کرمان . دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی .بیومکانیک ورزشی .کرمان . ایران
فریبرز محمدی پور - دانشیار، دانشگاه شهید باهنر کرمان . دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی .بیومکانیک ورزشی .کرمان . ایران

سابقه و هدف:ریتم های شبانه روزی بسیاری از عملکردهای فیزیولوژیکی بدن انسان را کنترل می کنند و باعث ایجاد نوساناتی در عملکردهای فیزیولوژیکی می شوند که بر توانایی انجام انواع مختلف وظایف حرکتی تاثیر میگذارد. از طرفی، انجام چند تکلیف همزمان میتواند منجر به کاهش عملکرد اصلی و ایجاد اختلال در عملکرد اصلی سالمندان گردد. از این رو، قابلیت حفظ و تقسیم توجه میان چند تکلیف همزمان حین فعالیت های روزمره زندگی بسیار حائز اهمیت است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر ۵ زمان روز بر تعادل ایستا با رویکرد تکلیف شناختی بود. مواد و روش ها:آزمودنی های پژوهش حاضر شامل ۲۴ سالمند با دامنه ی سنی ۶۰-۷۰ سال بودند. پس از آشنایی با نحوه اندازه گیری و تکمیل رضایتنامه کتبی، شرکت کنندگان در دو وضعیت با و بدون تکلیف دوگانه شناختی آزمون مربوط به تعادل ایستا (بررسی نوسانات مرکز فشار با استفاده از تست ثبات پاسچرال و دستگاه تعادلس بایودکس) را اجرا کردند. سپس داده های مربوط به نوسانات مرکز فشار در دو حالت چشم بسته و باز استخراج شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس دوراهه با سطح معنی داری ۰/۰۵ صورت گرفت. یافته ابا توجه به نتایچ مربوط به نوسانات مرکز فشار با چشمان باز. پارامترهای آزمون ثبات پاسچرال. همچون شاخص کل (p=۰/۰۴۱). شاخص داخلی- خارجی (p=۰/۰۳۳) و شاخص قدامی-خلفی (p=۰/۰۲۸) با اجرای همزمان تکلیف دوگانه نسبت به راه رفتن عادی اختلاف معنی داری نشان داده اند (p≤۰/۰۵) ولی متغیرهای مذکور در اوقات مختلف روز (۷/۳۰، ۱۱، ۱۵، ۱۸) تفاوت معنی داری نداشتند. از سوی دیگر نتایج مربوط به نوسانات مرکز فشار با چشمان بسته در اوقات مختلف روز همچون شاخص کل (p=۰/۱۲۱)، شاخص داخلی-خارجی (p=۰/۳۳۹) و شاخص قدامی-خلفی (p=۰/۲۸۲) و همچنین درحالت ثبت اطلاعات تحت تاثیر تکلیف دوگانه شناختی شاخص کل (p=۰/۱۲۱)، شاخص داخلی-خارجی (p=۰/۳۳۹) و شاخص قدامی-خلفی (p=۰/۱۰۸) تفاوت معنی داری نشان ندادند. نتیجه گیری: براساس یافته های مطالعه حاضر تفاوت چندانی در احتمال سقوط و زمین خوردن سالمندان سالم بین ساعات مختلف روز وجود ندارد. اما انجام همزمان تکلیف دوگانه شناختی منجر به اختلال تعادل در هر دو حالت چشم باز و بسته میشود. بنابراین تمرین های شناختی به منظور پیشگیری از سقوط، زمین خوردن و عواقب بعدی در سالمندان به شدت توصیه می گردد.

تعادل، تکلیف شناختی، ریتم شبانه روزی، سالمندی