آرزو باباجانی - مدرس دانشگاه رازی کرمانشاه
حسین شعبانعلی فمی - دانشیار دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران
علی اسدی - استاد دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران
محمدرضا رضاپناه - استادیار مرکز تحقیقات گیاه پزشکی کشور

در سال های اخیر، توسعه کشاورزی ارگانیک با وجود پتانسیل های بسیار برای رشد این بخش در ایران بسیار کند بود. تحقیق حاضر با هدف شناسایی ابزارهای پیشران توسعه بخش ارگانیک در کشاورزی ایران با استفاده از روش تحلیل عاملی انجام گرفت. مرور ادبیات تحقیق نشان می دهد ابزارهای متعددی در حوزه سیاستگذاری، حمایت مالی و ترویج و اطلاع رسانی در توسعه بخش ارگانیک در کشورهای مختلف تاثیرگذارند. به این منظور، پرسشنامه ای بر مبنای مرور ادبیات تحقیق در زمینه سیاست های موثر بر توسعه کشاورزی ارگانیک تدوین شد و پس از بررسی پایایی و روایی، توسط ۱۲۲ نفر از کارشناسان سازمان های کشاورزی در شش استان منتخب تکمیل شد. پس از ورود داده ها به محیط نرم افزار SPSS نسخه ۱۹ و انجام دادن تحلیل عاملی، از مجموع ۴۵ متغیر تاثیرگذار، نه عامل از عوامل پیشران توسعه کشاورزی ارگانیک در ایران شناسایی شد که این عوامل ۱۵/۸۳ درصد واریانس کل را تبیین کردند. نتایج این تحلیل بیانگر آن است که ایجاد ساختارها و زیرساخت ها، تامین حمایت های مالی مورد نیاز، سیاستگذاری و هدف سازی و آموزش و مشاوره به تولیدکنندگان، شناسایی و تحلیل اطلاعات مورد نیاز، تبلیغات و اطلاع رسانی عمومی، هماهنگی نهادی، تدوین و تبیین دستورالعمل ها، ارائه امتیازات به سرمایه گذاری، بیش از ۸۰ درصد از واریانس کل عوامل را تبیین می کنند. براین اساس، پیشنهاد می شود سیاستگذاران توسعه کشاورزی از یک سو با ایجاد ساختارهای مناسب نهادی و حمایت های مالی در این زمینه به ترویج این محصولات بپردازند و از سوی دیگر شرایط مناسب را برای سرمایه گذاری و بازاریابی در این زمینه فراهم کنند.

ابزارهای سیاستی کشاورزی ارگانیک, توسعه کشاورزی, توسعه کشاورزی ارگانیک, سیاستگذاری کشاورزی