آرزو مختاری حصاری - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور
روح اله رضائی - دانشیارگروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
حسین شعبانعلی فمی - استاد گروه ترویج و توسعه کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
علیرضا نعمتی - استادیار گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

این پژوهش با هدف تحلیل رفتار کشاورزان در به­کارگیری فناوری آبیاری کم­فشار در استان آذربایجان­شرقی انجام شد. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و  جزو پژوهش­های کمی می­باشد. جامعه آماری تحقیق، کشاورزان استان آذربایجان­شرقی به تعداد ۱۱۲۰۱۰ نفر بودند که بر اساس فرمول کوکران، نمونه ۳۹۳ نفری از آن­ها با استفاده از روش نمونه­گیری چندمرحله­ای انتخاب شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه پژوهشگرساخته بود که برای سنجش روایی پرسشنامه از روایی شکلی و روایی همگرا استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که میانگین واریانس استخراج شده برای سازه­های مورد بررسی قابل قبول بوده است (AVE≥۰.۵۲۲). همچنین، مقدار پایایی ترکیبی برای همه سازه­ها مناسب بود (CR≥۰.۷۸۵). برای تجزیه و تحلیل داده­ها از نرم­افزارهای SPSS۲۰  و AMOS۲۱ استفاده شد. به منظور درک بهتر عوامل اصلی تاثیرگذار بر رفتار بکارگیری سیستم آبیاری کم­فشار، مدل تحقیق بر مبنای تئوری تجزیه­یافته رفتار برنامه­ریزی شده پایه­ریزی گردید. در این پژوهش، دو متغیر هنجار اخلاقی و هویت خود به مدل اولیه تئوری تجزیه­یافته رفتار برنامه­ریزی شده اضافه شده است که آن را کامل­تر و گسترده­تر ساخته است. نتایج تجربی پژوهش با استفاده از مدل­سازی معادلات ساختاری نشان داد که توسعه تئوری تجزیه­یافته رفتار برنامه­ریزی شده از اثربخشی و کارایی مناسبی برای پیش­بینی رفتار کشاورزان در بکارگیری فناوری آبیاری کم­فشار برخوردار بوده و متغیرهای سازگاری، مزایا، تسهیل­کننده­ها، خودکارآمدی، هنجارهای اخلاقی، هویت خود، نگرش و واپایش رفتاری ۷۲ درصد از واریانس آن را تبیین نمودند. همچنین، متغیرهای مزایا و سازگاری، ۳۳ درصد از واریانس نگرش نسبت به کاربرد سیستم آبیاری کم­فشار و متغیرهای خودکارآمدی و تسهیل­کننده­ها در حدود ۲۱ درصد از واریانس واپایش رفتاری کشاورزان نسبت به کاربرد سیستم آبیاری کم­فشار را تبیین کرده­اند. 

مدیریت مصرف آب, آبیاری سطحی, فناوری آبیاری کم فشار