مرتضی محبی - استاد مدعو دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی

امروزه، رسانه های الکترونیکی برخط هم چون خبرگزاری ها و پایگاه های خبری و غیر برخط مانند انواع حامل های داده، جایگزین رسانه های چاپی شده اند و چالش هایی که در احراز مسئولیت مدنی رسانه های اخیر وجود داشت، به این رسانه های نوپدید هم منتقل شده است. در این تحقیق، ضمن بررسی مبانی، ارکان و منابع مسئولیت مدنی رسانه های الکترونیکی برخط و غیر برخط و پرداختن به مسئولان و مقوله نحوه و مصادیق جبران خسارت این نوع رسانه ها، چند چالش مهم طرح می شود. نخست آن که به دلیل فقدان نظام حقوقی مدون برای این گونه رسانه ها، مبانی حقوقی موجود درخصوص رسانه های چاپی، به این رسانه ها نیز تعمیم می یابد بنابراین، به نظرمی رسد نواقص هم چنان پابرجاست مضافا این که نظام قضایی ایران در موضوع خسارت مادی و معنوی رسانه های الکترونیکی و چگونگی جبران آن از سابقه و تجربه چندانی برخوردار نیست. چالش دیگر، به موضوع انتساب مسئولیت در رسانه های الکترونیکی- باتوجه به ابهام در مسئولیت صاحب امتیاز و پیش بینی مسئولیت برای غیر مدیرمسئول- برمی گردد. هم چنین در این متن، «تقصیر» و «فرض تقصیر» به عنوان مبنای مطلوب مسئولیت مدنی رسانه های الکترونیکی و «تقصیر شغلی» و «مسئولیت حرفه ای» به مثابه یکی از چهره های خاص تقصیر، مطرح و «حکومت حریم خصوصی بر کارکردهای رسانه های الکترونیکی»، «بهره گیری از ظرفیت متن های سند میثاق اصول اخلاقی حرفه روزنامه نگاری یا میثاق اخلاق حرفه ای رسانه ها»، «جبران خسارت معنوی به شیوه مالی(پرداخت پول)»، «پیش بینی مسئولیت مدنی برای صاحب امتیاز» و «الزام صاحب امتیاز به بیمه مسئولیت کارکنان رسانه» به عنوان برخی از اجزاء «مدل مطلوب مسئولیت مدنی رسانه های الکترونیکی برخط و غیر برخط» پیشنهاد می شود.

تقصیر. خسارت, رسانه های الکترونیکی, مسئولیت مدنی