محمدمهدی شعبانی - دانشجوی کارشناسی رشته علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید باهنر مرکزی

هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب علوم تجربی پایه دوم ابتدایی (متن، پرسش ها و تصاویر) بر مبنای ارتباط با زندگیاز منظر فعال و غیر فعال بودن بر اساس روش ویلیام رومی در سال تحصیلی ۱۴۰۰ بود. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش،کتاب علوم تجربی پایه ی دوم ابتدایی بود. کل کتاب به عنوان نمونه، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات،مقولاتی بوده است که دارای دو مولفه عینیت و کاربرد شاخص ارتباط با زندگی بوده و سیاهه ی تحلیل مبتنی بر روش ویلیهامرومی است. واحد مطالعه درس های مندرج در کتاب و واحد تجزیه و تحلیل، متن، پرسش ها و تصاویر کتاب است که بر اساسمقوله های فعال و غیرفعال توسط فرمول ویلیام رومی تحلیل و ضریب درگیری آنها مشخص شد. نتایج به دست آمده نشانمیدهد که متن کتاب علوم تجربی بر مبنای ارتباط با زندگی با ضریب درگیری، ۱/۱ متنی فعال می باشد که دانش آموزان را با فعالیت آموزشی و یادگیری درگیر می کند. در این کتاب قسمت هایی اعم از فعالیت ها، گفت و گو کنیدها، مشاهده کنید،آزمایش کنید، جمع آوری اطلاعات در قسمت پرسش ها تحلیل شده اند و با ضریب درگیری ۵ در واقع دانش آموز را به طورمداوم به تجزیه و تحلیل اطلاعات و فعالیت وادار می کند و چندان به شرایط فراگیر توجه نمی شود لذا غیر فعال است، همچنینتصاویر کتاب با ضریب درگیری ۰/۳ نشان دهنده ی غیرفعال و غیرپویا بودن تصاویر است و زمینه را برای فعالیت فراهم نمی کند؛ لذا شایسته است تدوین گران کتب درسی نسبت به واحد تصاویر و پرسش های کتاب مذکور توجه ویژه داشته باشند.

تحلیل محتوا،علوم تجربی، ارتباط با زندگی، فعال و غیر فعال، ویلیام رومی