عین اله عبدی قزلجه - استادیار گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر دانشگاه تبریز

در کارخانجات پنبه پاک کنی دو نوع ضایعات به نامهای زیر جین ریز و درشت تولید می گردد. زیر جین ریز از ساقه، برگ، پوست، دانه های نارس گیاه پنبه و مقداری شن تشکیل شده است در صورتیکه زیر جین درشت از مواد فیبری و دانه های نارس تشکیل شده که در طی فرایند پنبه پاک کنی تولید می شود. به منظور تعیین ارزش غذایی آنها، پس از تعیین ترکیبات شیمیایی طبق روشهای AOAC، از روش تولید گاز استفاده گردید. ۲۰۰ میلی گرم از ضایعات تهیه شده، با مایع شکمبه که از سه راس گوسفند بلوچی فیستوله شده تهیه شده بود در داخل ویال های شیشه ای ۱۲۰ میلی لیتری کشت داده شد و تولید گاز توسط دستگاه فشارسنج در زمانهای ۲، ۴، ۶، ۸، ۱۲، ۲۴، ۲۶، ۴۸، ۷۲، ۹۶ و ۱۲۰ ساعت ثبت گردید. نتایج تعیین ترکیبات شیمیایی نشان داد که به غیر از مقدار چربی خام، از نظر سایر مواد مغذی بین دو نوع ضایعات، اختلاف معنی داری وجود داشت ( ۰ / ۰۵>P). نتایج آزمایش تولید گاز نشان داد که از نظر میزان بخش b (حجم گاز تولیدی)، c (ثابت نرخ تولید گاز ) و ماده آلی قابل هضم نیز تفاوت معنی داری بین دو نوع ضایعات وجود داشت. نتایج این آزمایش نشان دادکه ضایعات زیر جین کارخانجات پنبه پاک کنی از نظر ارزش غذایی شبیه علوفه با کیفیت پایین بوده و پتانسل لازم برای استفاده در تغذیه دام را دارا میباشند.

زیر جین ریز، زیر جین درشت، تولید گاز، تخم پنبه، فراسنجه های گوارش پذیری