واکاوی پدیده ی شهر- منطقه والزامات مفهومی آن برای نواحی شهری ایران مطالعه موردی: منطقه کلان شهری مشهد
عنوان مقاله: واکاوی پدیده ی شهر- منطقه والزامات مفهومی آن برای نواحی شهری ایران مطالعه موردی: منطقه کلان شهری مشهد
شناسه ملی مقاله: JR_GDIJ-14-45_001
منتشر شده در شماره 45 دوره 14 فصل در سال 1395
شناسه ملی مقاله: JR_GDIJ-14-45_001
منتشر شده در شماره 45 دوره 14 فصل در سال 1395
مشخصات نویسندگان مقاله:
مظفر صرافی - دانشیار برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی
محمدحسین شریف زادگان - استاد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی
ناصر نجاتی - کارشناس ارشد برنامه ریزی منطقه ای دانشگاه شهید بهشتی
خلاصه مقاله:
مظفر صرافی - دانشیار برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی
محمدحسین شریف زادگان - استاد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی
ناصر نجاتی - کارشناس ارشد برنامه ریزی منطقه ای دانشگاه شهید بهشتی
مشکلات پیشروی کلان شهرها در چند دههی اخیر و عدم توانایی مدیران شهری برای حل این مشکلات، توجه نظریهپردازان را به مقیاسی فراتر از کلان شهرها یعنی سطح منطقه جلب نمود. از پدیدههای فضایی نوین جهانی در سطح منطقه، پدیدار شدن ساختاری است که به شهر- منطقه تعبیر شده است. مفهوم دقیق و روشن این پدیده همواره با ابهاماتی روبرو بودهاست. در این ارتباط، هدف این پژوهش واکاوی مفهوم شهر- منطقه و همچنین یافتن پاسخی برای این سوال است که بنابر الزامات مفهوم شهر- منطقه ای میتوان این اصطلاح را برای مناطق کلان شهری ایران (منطقه کلان شهری مشهد) استفاده نمود یا خیر. بنابراین، برای انجام این مقایسه ی تطبیقی در ابتدا تعاریف مختلف شهر- منطقه و نقشها و عملکردهای آن بررسی گردید. در این گذار، سه مولفهی اصلی روابط عملکردی، روابط مدیریتی و رقابتپذیری جهانی استخراج و جمعبندی نظری شد. همچنین تبیین گردید که شهر- منطقه میتواند تکهستهای یا چندهستهای باشد که در هرحال به موازات تقسیمات تخصصی و چندگانه درونش، مجموعه ای همکنش و برخوردار از صرفه جویی های ناشی از مقیاس است. بررسی تطبیقی این مولفهها با ویژگیهای نظام مدیریتی و برنامهریزی فضایی در منطقهی کلان شهری مشهد گویای آن است که تنها مولفهی روابط عملکردی برای این منطقه صدق میکند. در واقع، از یک سو ویژگی یکپارچگی نهادی- حکومتی در منطقهی کلان شهری مشهد رعایت نشده است و از سوی دیگر با توجه به آنکه این منطقه از ظرفیت های لازم برای ورود به مباحث رقابتپذیری جهانی برخوردار نیست لذا میتوان گفت که ویژگی رقابتپذیری در سطح فرامنطقهای برای منطقهی کلان شهری مشهد صدق نمیکند. از اینرو پیشنهاد میشود به جای واژهی شهر- منطقه، از واژگانی همچون مناطق کلان شهری در ایران استفاده نمود.
کلمات کلیدی: شهر, منطقه, منطقه ی کلان شهری, حکمروایی منطقه ای, رقابت پذیری جهانی, منطقه کلان شهری مشهد
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/969004/