زهرا قربانی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه بیرجند
علی شهیدی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند
محسن احمدی - دانشجوی دکترای ابیاریو زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز

تبخیر به عنوان عامل مهمی در کاهش منابع آب نقش اساسی در مدیریت آن نیز ایفا می کند. بدین منظور تلاش های بسیاری برای تعیین معادلاتی جهت تعیین تبخیر انجام شده است. که با توجه به پیچیده بودن این پدیده تاکنون روش های بسیاری معرفی شده است. در این تحقیق به منظور بررسی مدل های مایر، مارسیانو، شاهتین، هفنر، پنمن، ایوانف و USBR در شهرستان بیرجند، از داده های هواشناسی وتشت تبخیر در بازه 1992-2008 استفاده شد. جهت ارزیابی این معادلات از آماره های R2 ، EF ، MBE و RSME استفاده شد. نتایج نشان داد که گرچه مدل های مایر، مارسیانو، شاهتین، هفنر و پنمن نتایج مشابهی ارائه دادند ولی مدل مایر را می توان به عنوان مناسب ترین مدل تعیین تبخیر معرفی کرد. آماره های EF ، MBE و RSME برای این مدل به ترتیب برابر -1/8، -3/42، 4/20 به دست آمد. علت برتری این مدل ها نسبت به ایوانف و USBR با آزمون گاما بررسی شد و نتایج نشان داد که سرعت باد عامل مهمی در تعیین تبخیر در بیرجند می باشد و دومدل فوق با حذف این عامل در معادلات خود سبب افزایش خطا در تخمین تبخیر شده اند. همچنین نتایج حاصل از این آزمون نشان داد که عوامل فشار بخار اشباع ودمای حداقل کمترین اثر را بر تبخیر دارند. همچنین آماره های EF، MBE و RSME برای معادله تک پارامتره (شامل سرعت باد) به ترتیب برابر 0/808، -0/0032، 1/2481 به دست آمد.

آزمون گاما، تحلیل حساسیت، سرعت باد، مدل تجربی، مدل مایر