رضا سلیمانی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، تهران
محمدمهدی پورسیاه بیدی - موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، تهران

به منظور بررسی اثرات تلفیقی مصرف خاکی و محلول پاشی روی و محلول پاشی آهن و منگنز بر اجزای عملکرد، عملکرد دانه و کاه و غلظت عناصر کم مصرف در دانه گندم، این تحقیق در مزرعه تحقیقاتی مهران اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل با عامل روی (در چهار سطح -1 مصرف خاکی بر اساس آزمون خاک -2 مصرف خاکی + محلول پاشی با غلظت سه در هزار -3مصرف خاکی + محلول پاشی با غلظت شش در هزار -4 عدم مصرف روی )، عامل آهن ( در دو سطح عدم مصرف و محلول پاشی با غلظت سه در هزار) و عامل منگنز (در دو سطح عدم مصرف و محلول پاشی با غلظت سه در هزار) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار انجام گرفت. منابع کودی مورد استفاده در نیمارهای آزمایشی به ترتیب سولفات روی، سولفات آهن و سولفات منگنز بودند. با تجزیه واریانس داده ها و مقایسه میانگینها با آزمون چند دامنه ای دانکن، مشخص شد که عملکرد دانه و کاه, وزن هزار دانه، تعداد دانه در خوشه، غلظت روی، آهن، منگنز و مس بطور معنیداری تحت تاثیر مصرف تلفیقی خاکی و محلول پاشی روی قرار گرفتند. درصد افزایش عملکرد دانه با مصرف خاکی، تلفیق خاکی و محلول پاشی با غلظت سه در هزار و تلفیق خاکی و محلول پاشی با غلظت شش در هزار سولفات روی به ترتیب /2 ،15/ 5و 17 18 بود. همچنین تعداد دانه در خوشه در تیمارهای مصرف تلفیقی محلول پاشی و مصرف خاکی نسبت به سایر تیمارها افزایش نشان داد. غلظت روی دانه با مصرف تلفیقی خاکی و محلول پاشی با غلظت شش در هزار سولفات روی نسبت به سایر تیمارها در گروه برتر آماری قرار گرفت. بطوریکه غلظت روی دانه از 22 میلی گرم در کیلوگرم در شاهد به /3 32 میلی گرم در کیلوگرم در تیمار ذکر شده رسید. غلظت آهن دانه در تیمارهای مصرف محلول پاشی آهن و منگنز، به ترتیب روند افزایشی و کاهشی نشان داد. برهمکنش روی و منگنز نیز بر غلظت آهن موثر بود. از طرفی غلظت های منگنز و مس متاثر از مصرف روی بودند.

گندم، روی، آهن، منگنز و مصرف تلفیقی