سیامک باقری - موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندر انزلی، ایران
علیرضا میرزاجانی - موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندر انزلی، ایران

از آغاز دهه 1370 اکوسیستم دریای خزر بشدت تحت تاثیر فعالیت های انسانی و آلودگی های شدید محیطی قرار گرفته است. زیوپلانکتون آب های ایرانی دریای خزر تحت تغییرات شدیدی طی ساله ای 1375 تا 1390 قرار گرفتند. شدت این تغییرات بعد از سال 1380 هم زمان باشکوفای Mnemiopsis leidyi بود. گونه های بومی زیوپلانکتون کاهش و یا ناپدید گردیدند، درحالی که گونه های غیربومی همچون Pleopis polyphemoides ، Acartia tonsa ، Balanus improvisus و Hediste diversicolor ساختار غالب جمعیت زیوپلانکون دریای خزر شده اند. میزان غلظت نوترینت های سواحل جنوبی دریای خزر بیش از 2 برابر طی دو دهه گذشته به دلیل فعالیت های انسانی و یوتریفیکیشنافزایش یافته است. یوتریفیکیشن عامل مهمی در کاهش گونه های بومی هست و این آلودگی مسیر را برای گونه های فرصت طلب و مهاجم در اکوسیستم دریای خزر هموار نمود. به هرحال تغییرات در ساختار اجتماعات زیوپلانکتون و شکوفایی M. leidyi در سال 1380 - 381 نیزهم زمان با تغییرات اقلیم و دوره خشک سالی بوده است

زیوپلانکتون، گونه های مهاجم، آلودگی، دریای خزر