سیدمحمد ابراهیمیان - کارشناس ارشد برنامه ریزی حمل و نقل و مهندسی ترافیک
ایمان عنایتی نوآبادی - کارشناس ارشد برنامه ریزی حمل و نقل ،مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری قائم شهر
محمد پورتیموری - دانشجوی دکتری برنامه ریزی حمل و نقل دانشگاه تربیت مدرس تهران

حمل ونقل جاده ای به دلیل ویژگی های خاص و شاخصی که نسبت به دیگر انواع حمل ونقل در کشور ما دارد از اهمیت وجایگاه ویژه ای برخوردار است. بگونه ای که انعطاف پذیری در انتخاب مسیر، گستردگی شبکه جاده ای در پهنه کشور، زمان سفر، سهولت دسترسی به مراکز تولید و جذب بار و مسافر و غیره از اهم این ویژگی ها است. از سوی دیگر، موقعیت خاص جغرافیایی ایران، عدم وجود راه های آبی داخلی از یک سو و عدم گستردگی و پوشش کافی ریلی و هوایی زمینه توسعه هر چهبیشتر این مد از حمل ونقل را در کشور فراهم ساخته است. به نحوی که، در حدود 09 درصد از جابجایی مسافر در کشور ازطریق جاده صورت گرفته است. بمنظور سامان دهی و مدیریت صحیح ارایه خدمت حمل ونقلی، تعیین نرخ پایه خدمات، نیاز به کارشناسی و بررسی عوامل موثر بر آن دارد. چرا که رکن اصلی در کسب و افزایش درآمد حاصل از ارائه خدمت حمل ونقلیو افزایش تقاضا بر پایه همین نرخ می باشد و در این میان عامل قیمت خدمات برتر از عامل کیفیت خدمات، مهمترین پارامترارزیابی استفاده کننده از خدمت است و در نتیجه این عامل یعنی قیمت در کنار کیفیت خدمت، مهمترین ابزار در دست شرکتها و موسسات مسافربری برای ارزیابی و افزایش تقاضای ستفاده از خدمتشان به شمار می رود. بدین منظور این تحقیق به شناسایی شاخص ها و پارامترهای هزینه ای جابجایی مسافر به وسیله سواریهای عمومی در جاده های خارج شهری استان مازندران پرداخته است. در این راستا ابتدا شاخص های هزینه ای برای جزء ثابت و متحرک در ابتدا تعریف و معرفی می شود. سپس با معرفی انواع مدل های اقتصادی قیمت گذاری نرخ کرایه به بررسی آنها پرداخته می شود و سپس معرفی مدل قیمتگذاری برای شرایط ایران تدوین می گردد. البته حاصل این مطالعه تدوین و ساختار مدل قیمت گذاری برای سواریهای عمومی در جاده های خارج شهری استان است.

حمل و نقل جاده ای، شاخص هزینه، نرخ کرایه