مسعود فهرستی ثانی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه اقتصاد آشاورزی دانشگاه تهران
حبیب الله سلامی - دانشیار گروه اقتصاد آشاورزی دانشگاه تهران

در دهةاخیر سیاست توسعه صادرات بجای سیاست جایگزین واردات از ازعتبار خاصی درمیان اقتصاددانان وسیاستگزاران کشورهای مختلف جهان برخوردار شده است . توسعه صادرات درایرا ن ازآن جهت دارای اهمیت است که دوام فعالیت بسیاری ازواحدهای تولیدی در بخشهای مختلف اقتصادی، استفاده از ظرفیتهای موجودودرنتیجه رشداقتصادی کشوربه میزان زیادی به تامین ارزمورد نیازبرای واردات مواداولیه خارجی وابسته می باشد . حال این سئوال مطرح می شودکه آیاصادر ات غیر نفتی در حدی بوده است که بتواندموجبات رشدواردات منابع مورد نیازبخشهای تولیدی کشور را فراهم آورد؟ویابرعکس این واردات است که سبب رشد صادرات غیرنفتی شده است؟به علاوه این سئوال مطرح است که آیاواردات عوامل تولید، کالاهاوخدمات همچنان به درآمدهای نفتی وابست ه است ویاصادرات غیرنفتی درحدی بوده که بتوانداین ارتباط مستقیم را قطع نماید؟درمطالعه حاضرسعی شده تا با بهره گیری از آزمونهای سری زمانی وآزمون علیت انگل - گرنجربه این سئوالات پاسخ داده شود . نتایج آزمونهای انجام شده حاکی از وجودهمگرایی بین واردات باهریک ازمتغیر ه ای صادرات غیرنفتی، صادرات نفتی وصادرات کل می باشد . لذامی توان نتیجه گرفت که، یک رابطه بلندمدت بین متغیر واردات باهریک ازمتغیرهای فوق الذکروجود دارد . نتایج آزمون علیت بیانگرآنست که واردات کل متاثراز صادرات غیرنفتی نمی باشد، بلکه این صادرات غیرنفتی است که متاث ر از واردات می باشد؛ به علاوه صادرات نفتی و صادرات کل نیز تعیین کنندةمیزان واردات می باشند