سیدعلی مرتضوی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم، دانشگاه فردوسی مشهد
محمدحسین عباسپورفرد - استاد گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم، دانشگاه فردوسی مشهد
اکبر ثنایی مقدم - کارشناس ارشد- کارشناسی فنی سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد
محمد طبسی زاده - استادیار گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم، دانشگاه فردوسی مشهد

فرآیند هضم بی هوازی، یکی از فناوری های قابل قبول، هم از نظر زیست محیطی و هم از نظر اقتصادی، به منظور تولید انرژی از پسماندهای آلی می باشد. یکی از ضایعاتعمده آلی که در جوامع شهری وجود دارد دور ریزها و پسماند های ناشی از گل و قسمتهای مختلف آن می باشد.هدف از تحقیق حاضر، ارزیابی تولید انرژی از این منبع ضایعات با استفاده از روش ذکر شده می باشد. جهت انجام آزمایش های هضم بی هوازی، پایلوت آزمایشگاهی تولید بیوگاز از نوع تک مرحله ای موجود در سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد مورد استفاده واقع گردید؛ این پایلوت قابلیت کنترل خودکار شرایط محیطی فرآیند را از جمله دما، مدت و سرعت همزنی دارا بود. آزمایش هضم بی هوازی بر روی هضم مشترک پسماند گل(F) و کود گاوی (M) در چهار سطح (F:M)100:0، 80:20 و 70:30و 0:100بر اساس وزن ماده خشک مورد ارزیابی قرار گرفت. بعداز حداکثر 45 روز ماند مواد درداخل هاضم، برای تیمار گل بدون اختلاط با کود،تولید گاز،ملموسمشاهده نگردید ولیدر سایر تیمارها به ترتیببه طور متوسط 227،266 و 147 لیتر متان به ازای هر کیلو ماده خشک (l/kgTS) جمع آوری گردید که دارای تفاوت معنی داری نسبت به یکدیگر می باشند. میزان متان تولید شده در تیمار 80:20 و 70:30،به ترتیب 64 و 98درصد نسبت به تیمار کود گاوی بدونافزودنی (0:100)، افزایش داشته است که انرژی معادل متان تولید شده، حدود Kwh/kgTS8/2 تعیین گردید. با توجه به ظرفیت بالای تولید گل و پسماند آن در کلان شهرهایی مثل مشهد ، پتاسیل قابل توجهی برای تولید انرژی از این پسماندوجود دارد که جهت بهره برداری نیاز به ارزیابی فنی و اقتصادی دقیقتری می باشد

گل،پسماند، انرژی، بیوگاز، متان