محسن احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه بیرجند
عباس خاشعی سیوکی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند
علی شهیدی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند
مریم باقری مقدم - دانشجوی کارشناسی مهندسی آب دانشگاه بیرجند

سبز شدن یکی از مهمترین مراحل رشد در گیاهان محسوب میشود که شکست یا موفقیت زراعت را مشخص می کند. عوامل متعددی بر روی سبز شدن تأثیر دارد و تحقیقات بسیاری بر روی این عوامل صورت گرفته است. زئولیت به عنوان یکی از مواداصلاح کننده و نگهداشت رطوبت در خاک میتواند بر روی سبز شدن بذرهای کاشته شده موثر باشد. بنابراین این تحقیق به منظور مطالعه تأثیر زئولیت بر سبز شدن شاهی به صورت بلوک کاملا تصادفی و در قالب طرح فاکتوریل در سال 1392 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. در این مطالعه زئولیت (در دو نوع کلسیک و پتاسیک) به عنوان تیمار اصلی و مقدار آن (در سطوح 1و3و5و7%وزنی) به عنوان تیمار فرعی در سه تکرار و جمعاً در 24 گلدان صورت گرفت همچنین به منظور مقایسهی نتایج با خاک بدون زئولیت، سه گلدان به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. نتایج حاصل ازآزمایش نشان داد که نوع و مقدار زئولیت به ترتیب در سطح احتمال 5٪ و 1٪ بر زمان سبز شدنD05 تأثیر معنی دار دارند. همچنین اثر متقابل آنها در سطح احتمال 5٪ بر زمان سبز شدن تأثیر معنیدار داشته است. مقدار زئولیت بر زمان تا 10 ٪ سبزشدنD10 و زمان تا 50 ٪ سبز شدنD50 به ترتیب در سطح احتمال 5٪ و 1٪ تأثیر معنیدار دارد. نوع زئولیت بر درصدسبز شدن و وزن تر برگ و ساقه به ترتیب در سطح احتمال0/1% و 1٪ تأثیر معنیدار نشان داد. بیشترین درصد سبز شدن بهتیمار 3٪ وزنی زئولیت کلسیک با 86/66% و کمترین درصد سبز شدن به تیمارهای زئولیت پتاسیک با مقادیر 5٪ و 7٪ وزنی بهترتیب با 23/33% و25/55% تعلق دارد و این مقادیر از لحاظ آماری معنیدار میباشند. با به کارگیری 5٪ وزنی زئولیت پتاسیک زمان تا 5 درصد سبز شدنD05 و زمان تا 10 درصد سبز شدنD10 به صورت معنیداری افزایش یافت. نوع و مقدار زئولیت برای هر تیمار هیچ تأثیری بر ارتفاع گیاه، ارتفاع ریشه، وزن تر و خشک اندام های هوایی و ریشه، کارایی مصرف آب و نسبتRoot/Shoot نداشتند.

بیرجند، زئولیت پتاسیک، زئولیت کلسیک، سبزشدن، شاهی