میعاد کیا - دانش آموخته دکتری اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
نادعلی باقری - گروه اصلاح نباتات، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
ناد علی بابائیان جلودار - گروه اصلاح نباتات، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
محمود باقری - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

جهت بررسی عملکرد گیاه کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) در برابر تنش شوری، آزمایشی با کشت بذور ۹ ژنوتیپ به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در گلدان های پلاستیکی با بستر ماسه و رس به نسبت دو به یک در مزرعه پژوهشی اداره تحقیقات هواشناسی کشاورزی گرگان انجام شد. تیمارهای محلول شوری NaCl در سطوح صفر، ۱۰، ۲۰ و ۳۰ دسی زیمنس بر متر پس از استقرار گیاه و رسیدن به مرحله شش برگی به مدت ۴۵ روز اعمال شد. پس از تیمار شوری اندازه گیری صفات مورفولوژیکی انجام گرفت. ژنوتیپ های RedCarina و Q۱۲ با روندی یکنواخت در تمامی سطوح شوری دارای مقادیر پایین در صفات مورد بررسی و همچنین ژنوتیپ های Giza۱ و Q۲۱ با مقادیر بالا در اکثر صفات به ترتیب به عنوان ژنوتیپ های حساس و متحمل معرفی شدند، به طوری که این دو گروه از ژنوتیپ ها در خوشه بندی تجزیه کلاستر و همچنین بایپلات سطوح مختلف شوری، همواره در گروه های مشابه قرار گرفتند. اما برخی ژنوتیپ ها عملکردی نسبی در سطوح مختلف شوری داشتند. رقم Titicaca، در سطوح شوری بالا و ژنوتیپ های Q۲۹ و Q۳۱ در سطوح پایین شوری دارای عملکرد و تحمل بالا نسبت به تنش شوری بودند. برخی ژنوتیپ ها در سطوح شوری ۲۰ و ۳۰ دسی زیمنس اگرچه در صفات رویشی دارای بهترین عملکرد بودند اما در صفات زایشی، پایین ترین مقادیر را داشتند. در تجزیه به مولفه های اصلی نیز، صفات زایشی بیشترین تغییرات را در سطوح شوری بالا توجیه کرد. با توجه به نتایج، مرحله دانه بندی در گیاه کینوا را می توان به عنوان یک مرحله حساس به شوری معرفی کرد.

NaCl, تجزیه خوشه ای, کینوا, همبستگی