سیده زهرا حسینی - دانشجوی کارشناسی دانشگاه بیرجند
علی شهیدی - هیئت علمی گروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند
حنان حنفی - دانشجوی دکتری منابع آب دانشگاه بیرجند

مدیریت منابع آب به ویژه آب های زیرزمینی، در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیت خاصی برخوردار است. عدم شناخت صحیح و بهره برداری بی رویه در این مناطق خسارت جبران ناپذیر مانند افت شدید و غیرقابل برگشت سطح آب زیرزمینی، کاهش دبی چاه ها و قنوات، تغییرات الگوی جریان آب زیرزمینی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین هدف این تحقیق بررسی افت سطح آب های زیرزمینی دشت مشهد که به عنوان یکی از مهم ترین و بزرگ ترین دشت های استان خراسان رضوی می باشد، انتخاب گردید. به منظور انجام این پژوهش آمار۶۲ حلقه چاه مشاهده ای در طی دو دوره پنج ساله (۹۵-۱۳۹۰ و ۰۰-۱۳۹۵) مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا داده های آماری جمع آوری و با استفاده ازنرم افزار Excel۲۰۱۷ مرتب سازی شدند و هیدروگراف معرف آبخوان دشت مشهد ترسیم شده است؛ سپس با استفاده از نرم افزار ArcMap۱۰.۸ و روش درون یابی IDW نقشه های سطح آب و تراز آب زیرزمینی برای دوره های۱۱ساله و دو دوره پنج ساله اول و دوم، ترسیم شده است. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان می دهد رسیدن به سطح آب زیرزمینی در این آبخوان برای دوره زمانی تعیین شده به طور متوسط در پنج سال اول ۰.۳۶متر و در پنج سال دوم ۰.۳۲ متر افزایش یافته است که بخش های مرکزی، جنوب شرقی و شمال غربی بیش ترین میزان برای رسیدن به سطح آب زیر زمینی را دارند. همچنین هیدروگراف معرف آبخوان مشهد نشان می دهد در طی دوره ۱۱ ساله تراز آب زیرزمینی به طور متوسط سالانه ۰.۳۳ متر با کاهش مواجه شده است.

سطح آب زیرزمینی، آبخوان دشت مشهد، درون یابی،IDW