اکبر قاسم خانی - دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه، فیروزکوه، ایران
صالح قویدل دوستکوئی - دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فیروزکوه، فیروزکوه، ایران
امیر غلام ابری - دانشیار گروه ریاضی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فیروزکوه، فیروزکوه، ایران
میرحسین موسوی - دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

دراین پژوهش مشخص شد، درجه پیچیدگی صنعت با درجه ناکارایی صنعت ارتباط دارد و از این رهگذر مزیت نسبی را تحت تاثیر قرار می دهد. برای این منظور از داده های صنایع کارخانه ای دوازده کشور، شامل شش کشور  توسعه یافته و شش کشور کمتر توسعه یافته برای دوره زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸ استفاده شد. با بهره گیری از روش پنل دیتا و تکنیک اثرات ثابت، تاثیر پیچیدگی صنعت بر درجه ناکارایی برای مجموعه کشورهای توسعه یافته و کمتر توسعه یافته منتخب برآورد شد. برای اندازه گیری پیچیدگی اقتصادی به تفکیک صنعت از میانگین پیچیدگی اقتصادی کالاهای آن صنعت که در سایت اطلس پیچیدگی اقتصادی دانشگاه هاروارد موجود است، استفاده شد. برای برآورد شاخص درجه ناکارایی در هرصنعت از روش تحلیل پوششی داده ها استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که درجه ناکارایی صنعت در کشورهای توسعه یافته با افزایش پیچیدگی صنعت تا آستانه ۰.۲ افزایش و پس از آن کاهش می یابد. درحالی که در کشورهای کمتر توسعه یافته، درجه ناکارایی با افزایش پیچیدگی صنعت تا آستانه ۰.۶۹- کاهش و پس از آن افزایش می یابد. همچنین کشورهای کمتر توسعه یافته در صنایع با پیچیدگی در دامنه ۱.۱- الی ۰.۴۸ مزیت نسبی دارند و مزیت نسبی در کشورهای توسعه یافته در دامنه ۰.۴۸ الی ۱.۱ قرار دارد. نتیجه نهایی این است که کشورهای کمترتوسعه یافته به دلیل بالا بودن درجه ناکارایی صنعت، توان تولید کالاهای پیچیده را ندارند.

مزیت نسبی, پیچیدگی اقتصادی, نهادگرایی, ناکارایی