محمدعلی شاهرخ نیا - دانشیارپژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش
نادر عباسی - استاد پژوهشی، بخش تحقیقات آبیاری و زهکشی، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
فریبرز عباسی - استاد پژوهشی، بخش تحقیقات آبیاری و زهکشی، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

گرچه گردو یکی از محصولات مهم تولیدی در دنیا و ایران می باشد، لیکن تاکنون پژوهش های کمی در خصوص آبیاری و بویژه میزان بهره وری آب آن انجام شده است. در این پژوهش میزان عملکرد محصول، میزان حجم آب آبیاری و بهره وری آب آبیاری باغات گردوی سه منطقه عمده تولید کننده این محصول در استان فارس اندازه گیری گردید. بررسی ها در دو سامانه آبیاری قطره ای و سطحی انجام شد. نیاز آبی خالص گردو از سندملی، روش پنمن مانتیث در سال انجام پژوهش و بلندمدت برآورد و پس از اعمال راندمان، نیاز آبی ناخالص به دست آمد. میزان آب آبیاری در باغات با نیاز آبی ناخالص با آزمون تی مقایسه شد. نتایج برای مجموع سه منطقه و صرفنظر از نوع سامانه آبیاری نشان داد که میزان آب آبیاری آبیاری از نیاز آبی ناخالص حدود ۱۵۰۰ مترمکعب در هکتار کمتر بوده که این تفاوت از نظر آماری معنی دار نشد. اما در مقایسه با نیاز آبی ناخالص بلند مدت، این تفاوت حدود ۳۰۰۰ مترمکعب در هکتار بوده که معنی دار شد. میزان آب آبیاری در باغات گردوی تحت سامانه های آبیاری قطره ای حدود ۱۶۰۰ مترمکعب در هکتار کمتر از سامانه های آبیاری سطحی بود. اما مقایسه میزان آب آبیاری با نیاز آبی ناخالص باغات نشان داد که در سامانه های آبیاری قطره ای، ۱۸۰۰ مترمکعب در هکتار آبیاری بیش از نیاز و در سامانه های آبیاری سطحی، ۳۶۰۰ مترمکعب در هکتار آبیاری کمتر از نیاز انجام شده بود. بطور کلی تفاوت معنی داری بین مقادیر عملکرد، حجم آب آبیاری و بهره وری آب در سامانه های آبیاری قطره ای و سطحی مشاهده نگردید. اما در مناطق مورد بررسی، مقادیر عملکرد، بهره وری آب و حجم آب آبیاری متفاوت بود.

برنامه ریزی آبیاری, نیاز آبی, آبیاری قطره ای, آبیاری سطحی