احمد پوراحمد - استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
موسی پناهنده خواه - دانش آموخته دکتری، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران
احمد خلیلی - دانش آموخته دکتری شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

پهنه خلیج فارس دارای اکوسیستم ها و توان های اکولوژیکی جذاب و کم نظیری است که کمتر سواحلی در دنیا از آن برخوردارند. خلیج فارس با داشتن جاذبه های اکولوژیکی فراوان گردشگری از جمله جزایر زیبا، خورها، جنگل های مانگرو، چشمه های آب گرم و پوشش های جنگلی (از جمله پوشش جنگلی حرا)، تنوع گسترده ای از جانوران آبزی و ... به عنوان پتانسیل عظیمی در این زمینه محسوب می گردد. در میان جزایر فراوان و بزرگ و کوچک ایرانی خلیج فارس، جزایر کیش و قشم با داشتن جاذبه های اکولوژیکی بسیار (سواحل کم نظیر و زیبا، دار ابودن بزرگ ترین اسکله های گردشگری خلیج فارس برای نمایش آبزیان، کوه نمکی، دره ستارگان، صخره های مرجانی و ... ) از بعد گردشگری متمایز به نظر می رسند. با توجه به رونق فعالیت گردشگری و تبدیل شدن آن به یکی از بزرگ ترین منابع درآمدزای دنیا، با رسیدن به یک چارچوب شناختی از توان های اکوسیستمی و اکولوژیکی این جزایر زیبا می توان الگو و پلاتفرم بهینه و مناسب توسعه گردشگری به ویژه بوم گردی (اکوتوریسم) را طراحی و پیاده سازی کرد. در همین راستا هدف این مقاله تحلیل و بررسی این توان های اکولوژیکی بر بستری از مفاهیم پایداری در راستای کاربست مفهومی آن برای طراحیالگوی مناسب توسعه گردشگری است. نتایج نشان می دهند که دو جزیره کیش و قشم به لحاظ منابع اکولوژیکی دارای توان های بسیاری هستند که در صورت برنامه ریزی و مدیریت مناسب می توان از آن ها با توجه به ظرفیت تحمل اکولوژیکی بهره گیری مناسب را کرد.

خلیج فارس، توان های اکولوژیکی، گردشگری پایدار، کیش، قشم