زهره علمی - اصفهان، دانشگاه اصفهان، کروه زیست شناسی
منصور شریعتی - اصفهان، دانشگاه اصفهان، کروه زیست شناسی
سید علی حسینی تفرشی - کاشان، دانشگاه کاشان، دانشکده شیمی، گروه بیوتکنولوژی، کدپستی ۸۷۳۱۷۵۳۱۵۳

پروتئین های HSP (Heat Shock Proteins)، پروتئین های تنشی هستند که در پاسخ به بسیاری از تنش های محیطی از جمله شوری در سلول ها بیان شده و سبب حفاظت از سلول می شوند. در میان آنها HSP۹۰، HSP۷۰ و smHSP نقش مهمی را در سلول ایفا می کنند. در این تحقیق، ژن های HSP۹۰، HSP۷۰ و smHSP از گیاه مقاوم به شوری کور (Capparis spinosa) انتخاب و از روش خاموش سازی ژن با القا ویروسی (Virus Induced Gene Silencing) به منظور بررسی نقش آنها استفاده گردید. پس از توقف بیان ژن ها در گیاه تنباکو Nicotiana benthamiana با کمک وکتور ویروسی pTRV۲ حاوی قطعات ژنی گیاه کور، گیاهان تحت تنش شوری ۱۰۰ میلی مولار نمک قرارگرفتند. پس از سه هفته میزان شاخص های مربوط به کینتیک فلوئورسنس کلروفیل a نمونه ها اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که خاموش سازی ژن HSP۷۰ به ویژه پس از اعمال تنش شوری نسبت به دو ژن HSP۹۰ و smHSP سبب کاهش قابل ملاحظه ای در شاخص های FV/Fo، ψo، φEo، φRo، Sm/t Fm، ψo/(۱-ψo) و PIABS در گیاه تنباکو شده است. از طرفی میزان اتلاف انرژی در کل مراکز واکنش نسبت به مراکز فعال واکنش (DIO/RC) به خصوص پس از اعمال تنش شوری در این گیاه افزایش مشخصی را نشان می دهد. با توجه به نتایج به نظر می رسد که در میان ژن های HSP مورد بررسی، خاموش سازی HSP۷۰ سبب اسیب های شدید در مراکز واکنش فتوسیستم II به خصوص پس از تنش شوری داشته است.

HSP (Heat Shock Protein), VIGS (Virus Induced Gene Silencing), Salt stress, Photosystem II, Kinetic of florescence Chlorophyll a, Tobacco, پروتئین شوک حرارتی, خاموش سازی ژن با القاء ویروسی, شوری, فلوئورسنس کلروفیل, تنباکو