هادی فرهادی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی سنجش از دور، دانشکده مهندسی عمران و نقشه برداری،دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان
علی اسماعیلی - استاد یار گروه مهندسی نقشه برداری، دانشکده مهندسی عمران و نقشه برداری،دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان

یکی از چالشهای مهم در مهندسی سنجش از دور، تولید مدلهای رقومی ارتفاعی (DEM) دقیق از تصاویر ماهواره ای پوششی می باشد. مدلهای رقومی ارتفاعی متعددی وجود دارد که بخاطر پایین بودن دقت ممکن است برای کابردهای دقیق مورد استفاده قرار نگیرند. همچنین نقشه برداری زمینی نیز به عنوان یکی از منابع تولید مدل ارتفاعی محسوب می شود که بنابر زمانبر و هزینه بر بودن آن در مناطق وسیع مورد استفاده قرار نمیگیرند، بنابراین در این تحقیق برای تولید DEM ، تصاویر ماهواره ای IRS-P5 مورد استفاده قرار گرفت. در وهله ی اول مدل ارتفاعی منطقه به صورت نسبی با استفاده از مفهوم تقاطع با بکارگیری ضرایب رشنال زمین مستقل (RPC) تولید شد که دارای شیفت ارتفاعی بود. برای تصحیح شیفت ارتفاعی از 4 نقطه ی کنترل موجود در منطقه و معادلات افاین دو بعدی استفاده شد که با ارزیابی انجام شده با 10 نقطه ی چک، دقت ارتفاعی تقریبا به نصف پیکسل کاهش یافت که برابر با 1.4 متر بود. نتایج با چندین روش از جمله مقایسه DEM های جهانی و DEM-P5 با RTK POINT، از نظر آماری، هیستوگرام و مقایسه به صورت نمونه برداری، مورد ارزیابی قرار گرفت. درنهایت RMSE مدلهای رقومی تولید شده از گوگل ارتث، استر، JAXA ، SRTMو ALOS به ترتیب برابر با 5.21 ، 5.57، 7.15، 7.9 و 12.08 متر به دست آمد که در این میان مدل ارتفاعی ALOS دارای دقت بدی نسبت به دیگر نوع مدلها بود. در این تحقیق بواسطه منطقه ی مورد مطالعه نشان داده شد که تصاویر پوششی IRS-P5 در صورت تصحیح RPC با نقاط کنترل، دقتی در حدود نیم پیکسل را ارائه میدهند که بسته به تعدادو توزیع نقاط کنترل متفاوت میباشد.

سنجش از دور، مدل رقومی ارتفاعی ، ضرایب چند جمله ای نسبی، نقاط کنترل، تصاویر .IRS-P5