نیلوفر رهرو - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

ادبیات و مخصوصا شعر در میان شاعران و عارفان همواره مرتبتی بلند داشته است؛ شعر یکی از بهترین راه های بیان اندیشه هایمذهبی و عرفانی است که شاعران عارف بی شماری از آن در جهت بیان آرا و عقاید خود بهره برده اند. در این میان، عشق و محبت بهخاندان ائمه اطهار (ع) به ویژه حضرت محمد (ص) دارای پیشینه ای کهن و از جمله بخش های مهم اشعار شاعران گذشته و امروز بهشمار می رود . اکثر شاعران کوشیده اند تا با در آمیختن عواطف و احساسات خود به مدح پیامبر اسلام (ص) پرداخته و عشق درونیخویش را در قالب اشعار ناب عرضه نمایند. حکیم سنایی غزنوی از جمله شاعران عارف مسلکی است که توصیف و مدح حضرت محمد(ص) در اشعارش جلوه ای خاص دارد. در اندیشه های مرکزی عالم تصوف و عرفان هیچ اندیشه ای وجود ندارد که رگه ای از آن در شعرسنایی انعکاس نیافته باشد به همین دلیل بیشترین استفاده هایی که اهل تصوف و عرفان و حتی فلاسفه و حکیمان از شعر داشته اندمتوجه کارهای اوست .کیفیت بیان صفات پیامبر اکرم (ص) گویای ویژگی های اخلاقی، عرفانی و مذهبی این شاعر و عارف است که بازبانی شیوا به توصیف پیامبر اسلام (ص) به عنوان «انسان کامل» یا «حقیقت محمدیه» می پردازد. به اعتقاد عارفان ابتدای این حقیقت از حضرت آدم (ع) آغاز شده و در هر یک از پیامبران الهی ادامه یافته تا در وجود پیامبر اکرم (ص) به اوج و کمال خود رسیده است.تجلیاین حقیقت در تاریخ را به صورت نبوت و ولایت می دانند . سنایی حضرت محمد (ص) را مقصود و منظور کل آفرینش و جهان هستیمی داند و با یک دید ظریف عارفانه و شاعرانه به مقایسه ی میان مراتب و خصوصیات پیامبر اعظم (ص) با سایر پیامبران مورد نظر خودمی پردازد . از جمله خصوصیات پیامبر اعظم (ص) خرد و عشق است که سنایی مدعی است دل خود را در این راه به پیامبر «ص» داده و این دو گوهر را خریداری کرده است . این مقاله می کوشد تا سیمای پیامبر(ص) را در اشعار سنایی بررسی نماید.

ادبیات، اشعار، حضرت محمد (ص)، صفات