بررسی وضعیت بهینگی مصرف نهادههای کود، سموم شیمیایی و آب در تولید محصول گندم استان گلستان

امروزه مقوله امنیت غذایی همواره بهعنوان یکی از مهمترین دغدغههای کشورهای در حال توسعه و ایران بوده که به موازات افزایش جمعیت و بهتبع آن، تغییر، تنوع و افزایش تقاضا از اهمیت بیشتری برخوردار میگردد. گندم بهعنوان غذای اصلی اکثریتجمعیت دنیا و محصولی استراتژیک که سهم قابلتوجهی در سبد هزینه خانوار دارد، کشت میشود. مطالعه حاضر به بررسی وضعیت مصرف نهادههای کشاورزی تولید گندم و استخراج میزان انحراف از حد بهینه و پایدار نهادهها، بهویژه نهادههای آلاینده محیط زیست از طریق برازش تابع تولید میپردازد. آمار و اطلاعات بهصورت مقطعی و از 127 نمونه پرسشنامه هزینه تولید درسطح مزارع گندم استان گلستان و مطالعات کتابخانهای جمعآوری گردید. پس از برازش و گزینش مناسبترین فرم تابع تولید، و محاسبه کشش نهادههای تولید، مصرف بهینه نهادههای کشاورزی در تولید گندم بررسی شد. نتایج برازش تابع تولید، حاکی از گزینش تابع تولید کاب- داگلاس بهعنوان بهترین فرم تابعی میباشد. همچنین بر اساس مقادیر محاسبهشده کشش جزیی، از میاننهادههای کود ازت، کود فسفات، سموم شیمیایی، بذر، سایر کودها و آب تنها، نهادههای کودهای ازته، فسفاته و سایر کودها در ناحیه دوم اقتصادی قرار دارند؛ درحالیکه نهادههای سم ، بذر و آب در ناحیه سوم و غیراقتصادی تولید مصرف میشوند. نظر بهاینکه تقاضا برای این نهادهها کششپذیر است، افزایش قیمت چنین نهادههایی (نظیر حذف یارانهها) سبب میشود این عوامل درناحیه دوم اقتصادی و بهینه مصرف شوند. در نهایت، باتوجه به یافتههای مطالعه، بهمنظور استفادهی صحیحتر از نهادهها درجهت پایداری تولید و افزایش عملکرد میبایست به یکپارچهسازی اراضی در منطقه و سرمایهگذاری در زیربناهای شبکههای آبیاری، تجهیز و نوسازی اراضی، آبخیزداری دقت و توجه کافی نمود.

کلیدواژه ها:

مصرف بهینه ، گندم ، تابع تولید ، کاب داگلاس ، کشاورزی پایدار ، گلستان