تاثیر تغییر اقلیم بر منابع آب ایران با تاکید بر مولفه های بارش و دوره های خشکسالی

مسئله ای که اکثر مناطق جهان را در آینده نه چندان دور وارد ابعاد تازه ای از چالش می کند کاهش منابع آب در این مناطق با توجه به مسئله تغییر اقلیم جهانی می باشد. از جمله تاثیرات مهم تغییر اقلیم نایکنواختی توزیع بارش،گسترش خشکسالیها و تداوم آنها و در نهایت تاثیر منفی بر منابع آب در سطح جهان است. از انقلاب صنعتی تا سال 2000 غلظتco2 جو از حدود 280 قسمت در میلیونPPM)به حدود 369 قسمت در میلیونPPM) و میانگین درجه حرارت جهانی حدود0/6 درجه سانتیگراد افزایش داشته است. در طول همین مدت سطح میانگین دریاهای آزاد بین 88سانتیمتر افزایش یافته است. توزیع منابع آبی در کشور یک توزیع نابرابر است بطوریکه شمال،غرب و جنوب غرب با وسعتی حدود 31 درصد حدود 52 درصد بارندگی و 69 درصد رواناب کشور را تولید می کنند در حالیکه 69 درصد کشور 44 درصد بارندگی و 31 درصد رواناب را تولید می کنند. براساس پیش بینی های تغییرات اقلیمی بارندگی در کشور، مناطق شمالغرب،غرب وجنوبغرب نسبت به وضعیت فعلی و بطور میانگین دارای کاهش بارشها و مناطق شرق،جنوبشرق و مرکزی دارای یک روند افزایشی در مقدار بارشها خواهد بود. بر اساس پیش بینی های اقلیمی میانگین دمای ایران تا سال 2039 حدود1/4 درجه افزایش می یابد. با توجه به نقشه های روند و شیب روند بارش در ماهای سرد اینگونه استنباط می گردد که در این ماه ها درصدی از مساحت کشور که دارای روند منفی تعداد روزهای بارانی است افزایش داشته است . این خود به آن معناست که شدت بارندگی در این مناطق برای فصل سرد در سالهای اخیر افزایش داشته است که این خود اثباتی بر تاثیر پذیری اقلیم کشور از تغییر اقلیم جهانی است.وضعیت خشکسالی کشور(با نظر به نتایجتحقیقات پژوهشگران اقلیم) نیز با استفاده از شاخص هایSPI ودهک و نقشه های مربوطه بررسی گردید و نتیجه گرفته شد که در اکثر سالهای مورد مطالعه شرایط خشکسالی در بسیاری از بخشهای کشور وجود خواهد داشت،بطوریکه در سالهای 2035 ، 2033 ، 2025 و 2011 و 2039 روند خشکسالی شدید خواهد بود. در سال 2011 مناطق شمال شرق و شمال غرب کشور خشکسالی شدید، در سال 2025 به جزقسمتهایی از استان های شمالی و مرکزی در اکثر مناطق کشورخشکسالی شدید و بسیار شدید و در سال 2033 بخشهای وسیعی از استانهای تهران،قزوین،سمنان و کاشان و نیز قسمت های مرکزی تحت تاثیر خشکسالی شدیدی قرار خواهند گرفت. با نظر به آنکه کشور ما در یک منطقه خشک جهان قرار گرفته وناگزیر به تاثیر پذیری از تغییر اقلیم جهانی است، باید یک سری تمهیدات مدیریتی در سطوح کوتاه،میان و بلند مدت مد نظر قرار گرفته تا تاثیر تغییر اقیم بر منابع آب در کشور به حداقل برسد

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، منابع آب ، بارش ، خشکسالی ، ایران