بررسی اثرات تغییراقلیم بر عملکرد گندم دیم در استان گلستان با استفاده از مدل گردش عمومی جوّ

تأثیرات منفی تغییر اقلیم بر منابع آب، محیط زیست و کشاورزی سبب تهدید حیات بشری شده است. یکی از عوامل محدود کننده دیم کاری میزان بارش و توزیع زمانی آن می باشد و پی بینی متغیرهای آب و هوایی از جمله بارش و دما و رابطه این تغییرات با مؤلفه های مرتبط با تولیدات کشاورزی از اهمیت ویژه ای در برنامه ریزی آینده برخوردار می باشد. در این تحقیق از داده های 42 ایستگاه هواشناسی و عملکرد گندم دیم استان در دوره آماری استفاده گردید. پس از اطمینان از تصادفی بودن و همگنی داده ها، پارامترهای روزانه دما، بارش و ساعت آفتابی به مدل LARS-WG وارد گردید و خروجی مدل از طریق آزمون T-Student و آمارهای مختلف مورد ارزیابی و اعتبار سنجی قرار گرفت. سپس با استفاده از مدل گردش عمومی جو ECHO-G تحت سناریوی انتشار A2 میزان بارش در دوره 2040-2011 پیش بینی گردید. در گام آخر با استفاده از روابط رگرسیونی حاصل از بارش و عملکرد در دوره آماری و تعمیم آنها به بارش پیش بینی شده، عملکرد گندم دیم در دوره 2040-2011 پیش بینی شد. نتایج نشان داد که در دهه اول میانگین بارش فصل رشد و عملکرد گندم دیم به ترتیب 10/6 و 14/2، در دهه دوم 6 و 10/2 و در دهه سوم 5/2 و 9/9 درصد کاهش می یابد. همچنین در سه دهه آتی میانگین بارش در عرب و شرق استان بترتیب 12/5 و 0/5 درصد و به دنبال آن عملکرد 16/4 و 6/3 درصد افت خواهد داشت. بطور کلی در دوره 2040-2011 میانگین بارش به میزان 7/4 درصد (27/3 میلی متر) و به تبع آن عملکرد 11/4 درصد (231 یکلوگرم در هکتار) کاهش خواهد یافت.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، مدل گردش عمومی جو ، دیم کاری ، عملکرد گندم ، استان گلستان