پایش خشکسالی کشاورزی با استفاده از سری زمانی تصاویر سنجنده MODIS از طریق آزمون من-کندال

خشکسالی یکی از بلایای طبیعی نامحسوس و پیشرونده است که خسارتهای جبران ناپذیری را به بخشهای مختلف وارد میآورد. ازاینرو پایش مستمر این پدیده بمنظور آمادگی جهت مقابله با آن ضروری بنظر میرسد. روشهای هواشناختی پایش خشکسالی عمدتا مبتنی بر دادههایی هستند که بصورت نقطهای برداشت میشوند. در مقابل روشهای سنجش از دوری علاوه بر پوششهای زمانی مکررقادر به پوششهای منطقهای وسیع هستند. از بین روشهای سنجشاز دوری پایش خشکسالی، روشهای مبتنی بر شاخصهای گیاهی از اهمیت ویژهای علیالخصوص در پایش خشکسالیهای کشاورزی برخوردارند. در این تحقیق روشی بر پایه استفاده از تصاویر سنجندهMODIS برای پایش خشکسالی کشاورزی ارائه میشود که با محاسبه سری زمانی NDVI بصورت پیکسل-پایه در بازه زمانی 1379تا 1711 روند تغییرات پوشش گیاهی منطقه را با استفاده از آزمون آماری من-کندال در سه گروه روند افزایشی ، روند کاهشی و فاقد روند دستهبندی میکند. منطقه مورد مطالعه شامل بخشهایی از استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، شمال کردستانو غرب زنجان میباشد. با توجه به فنولوژی کشت غالب منطقه که گندم میباشد، ماههای اردیبهشت تا مرداد برای مطالعه در نظرگرفته میشوند. بهجهت اهمیت ماه اردیبهشت در دوره رشد گندم، آزمون من-کندال برای ماه اردیبهشت بطور جداگانه و برای سایر ماههای مورد مطالعه نیز بطور جدا انجام میشود. مطابق نتایج حاصل در حالتی که ماه اردیبهشت درنظر گرفته شده، حدود 37 % منطقه درطول این 17 سال روند خاصی در تغییرات پوششگیاهی خود نداشتهاند. در حدود 12 % مساحت منطقه شاهد روند افزایشی و کمتر ازیک درصد دارای روندی کاهشی در پوششگیاهی خود بودهاند. با درنظرگرفتن سایر ماههای دوره رشد گندم، در حدود 71 % مساحت منطقه شاهد روند افزایشی و مابقی بدون روند تشخیص داده شدند و در درصد ناچیزی از منطقه روند کاهشی در پوششگیاهی ثبت شد. آزمون من-کندال در محیط نرم افزارMATLAB برنامه نویسی و پیادهسازی شده است

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، سنجش از دور ، تصاویرMODIS ، آزمون آماری من-کندال