بررسی ملزومات طراحی و اجرایی سدهای خاکی ، تخریب و روش های مقابله، بررسی موردی سد لار

در ادبیات مهندسی، سدها، گاه به موجودات زنده تشبیه شده اند، زیرا به دلیل تغییر در وضعیت محیط زمین شناختی،در طول زمان شرایط حکمفرما در سد و مخزن نیز دائما در حال تغییر است. از این رو سدها باید بگونه ای طراحی و اجرا شوند که در تمام طول بهره برداری پایداری قابل قبولی از خود نشان دهند. سد های خاکی از توده غیر قابل نفوذی تشکیل شده اند که در جهت عمود بر جریان رودخانه در محل مناسبی به منظور معینی احداث می شوند. آماری که تا سال 1965 جمع آوری شده است نشان می دهد که تا آن تاریخ بیش از 200 سدخاکی با شکست روبرو شده است که بعضی از آنها تلفات جانی نیز همراه داشته اند. بعضی از این سدها حتی قبل از شروع بکار و بهره وری شکسته شده، و برخی پس از پرشدن مخزن یا در زمان های بعد از آن تخریب شده اند. البته از تاریخ آن گزارش به بعد نیز موارد متعددی از خرابی ها وجود داشته است.در این مقاله ابتدا کلیاتی در مورد سد های خاکی و انواع سد های خاکی مورد بحث و بررسی قرار گرفته سپس تکنولوژی اجراء در سدهای خاکی و فناوری های نوین در این زمینه شامل حفاری پی و تکیه گاه سد وتحکیمات، احداث دیوار آب بند و پرده آب بند، حفاری سرریز و آبگیر، خاکریزی بدنه سد ونصب ابزار دقیق، بتن ریزی سرریز و آبگیرو... بررسی شده و مهمترین علل رایج تخریب سدهای خاکی و روش های مقابله و همچنین تأثیر زلزله در عدم پایداری سد های خاکی مورد بحث قرار گرفته و راه کار های مناسب ارائه گردیده و در آخر سد خاکی لار و مشکلات آن به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است

کلیدواژه ها:

سد خاکی ، عملیات خاکی ، دیوار آب بند ، تخریب ، سد لار