کاربرد فناوری هسته ای در مواد غذایی: روشی نوین در نگهداری و تضمین امنیت غذایی

در عصر کنونی، افزایش جمعیت و تحرکات آن نظیر انواع مهاجرتها، توسعه صنعت توریسم و ... تغییر در سیستمهای پرورشی (دام، طیور و ابزیان) تنوع و کثرت انواع غذاهای فرآوری شده خصوصا اماده مصرف و بالاخره افزایش تجارت جهانی، اهمیت اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بیماری های ناشی از عذا و عوامل مولد فساد در مواد غذایی را در سلامت انسانهای جامعه بیش از پیش مطرح نموده است. و لذا استفاده از روشهای نوین نگهداری مواد غذایی نظیر پرتودهی را به عنوان یک روش ایمنی و موثر در فراوری مواد غذایی مورد توجه محققین بهداشت و مواد غذایی، متولیات صنایع غذایی و دولتمردان قرار داده است. امروزه بیش از 40 کشور در جهان و بیش از 60 نوع ماده غذایی پرتودهی مورد استفاده قرار گرفته است و 35 کشور از انها تولید تجاری این نوع غذاها را پذیرفته است.فناوری هسته ای در مواد غذایی شاخه جدیدی از تکنولوژی هسته ای است که با استفاده از پرتوهای یونساز بدنبال یکسری تغییرات مطلوب بیولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی در غذا می باشند. دو روش بسیارمتداول آن استفاده از پرتو گاما به کمک 137CS , 60CO و همچنین استفاده از امواج الکترونی به کمک شتاب دهنده ها است که ازطریق صدمه به DNA باکتریها وسایر قسمتهای حساس و مهم انها سبب مرگ یا غیر فعال شدن میکروارگانیزم ها می شود پرتودهی در مواد غذای اثرات سمی نداشته کیفیتف ارزش غذایی، طعم ، مزع ، بافت و بالاخره سلامتی غذا را حفظ می نماید. لذا با توجه به مزایای فراوان آن ازجمله کنترل بیماری های غذا زاد کنترل عوامل مولد فساد در غذا، دفع حشرات و آفات، جلوگیری ازجوانه زنی ، رسیدن میوه و سبزیجات، کاربرد آن توصیه می گردد. در سیستمهای تولیدی غذایی که بر پایه HACCP آنالیز نقاط کنترل بحرانی استوار باشد ایمنی غذا را از فارم تا میز غذا تضمین نماید کاربرد پرتودهی به همراه سایر عوامل داخلی و خارجی موثر دررشد میکروارگانیزم ها می توان به طور موثر در تولید غذاهای ایمن و سالم به کار برده شود تاکنون مطاعات مختلفی در سطح جهانی جهت نگهداری انواع غذاها (گوشت قرمز، سفید، آبزیان و....) و مبارزه با انواع پاتوژنهای غذا زاد نظیر سالمونلا ، ای کولای 0157HV و کمپیلوباکتر ، لیستریا منوسیتوجنز، یرسینیا اینتروکولیتیکا توکسوپلاسما و ... صورت گرفته که راه را برای تولید انواع غذاهای تجارتی امنی هموار نموده است در این میان کشورمان، ابران کیتواند از طریق پیوستن به مجامع بین المللی پرتودهی مواد غذایی، تشکیل کمیته های متشکل از سازمان انرزی اتمی ، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ، سازمان دامپزشکی و متوالین صنایع عذایی، استفاده از استانداردهای تدوین شده ملی و بین المللی در امر پرتودهی غذاها، اطلاع رسانی در امر امنیت مصرف غذاهای پرتو داده شده به مردم از طرق رسانه ها و ... جهت اجرا و پذیرش بهتر پرتودهی در غذاهای اقدام نماید.

کلیدواژه ها:

پرتودهی ، بیماریهای غذازاد ، عوامل مولد فساد ، تولید غذاهای ایمن و سالم