تعیین و بررسی برخی ویژگی های فیزیکی و مکانیکی ده رقم مختلف گندم

تعیین آن دسته از ویژگی های محصول، که منجر به کسب اطلاعاتی از خصوصیات محصول نهایی گردد، می تواند سبب افزایش کیفیت فرآورده نهایی شود که خ ود تأثیر عمده ای بر کاهش ضایعات و افزایش ارزش افزوده محصول خواهد داشت. در این رابطه، استفاده از ویژگی های فیزیکی و مکانیکی، به ویژه در محصولات دانه ای، جهت تشخیص کیفیت دانه و طبقه بندی آن می تواند بسیار مفید باشد. لذا در این پژوهش 10 رقم گندم خالص که در تهیه نان بیشتر کاربرد دارند انتخاب شدند. خواص فیزیکی تعیین شده ارقام گندم ابعاد سه گانه، ضریب کرویت، سطح مقطع، مساحت سطح و وزن هزار دانه بود. خ واص مکانیکی ارقام گندم که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت شامل مقاومت به ضربه، سختی و تعیین روابط نیرو به تغییر شکل بود. برای بدست آوردن میزان مقاومت به ضربه دانه گندم از دستگاه اندازه گیری مقاومت به ضربه غلات که در بخش مکانیک ماشین های کشاورزی دانشگاه شیراز ساخته شده، استفاده شد. به منظور تعیین برخی فاکتورهای مکانیکی گندم نظیر، بار بیشینه در نقطه گسیختگی، تغییر شکل در بار بیشینه، شیب خطی منحنی تا نقطه گسیختگی و چقرمگی از دستگاه اینستران استفاده شد. آزمایش ها به صورت طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گردید. نتایج بدست امده از این پژوهش نشان داد که رقم اثر معنی داری (در سطح احتمال 1%) بر خواص فیزیکی، مقاومت به شکست، مقاومت به فشار و سختی دانه گندم دارد. در بنی ارقام استفده شده در بارگذاری ضربه ای، ارقام کراس عدم و بهار به ترتیب دارای بیش ترین و کم ترین مقادیر انرژی شکست، انرژی ویژه شکست و چقرمگی شکست بودند. در بین ارقام مورد استفاده در آزمون فشاری، رقم کراس عدل و بهار به ترتیب بیش ترین و کم ترین مقادیر شیب خطی، چقرمگی و بیشینه نیروی گسیختگی را دارا بودند. در رقم های مورد استفاده، از نظر کیفیت سختی، رقم کراس عدل به عنوان سخت ترین و رقم بم به عنوان نرم ترین تعیین شد. بنابراین بر اساس نتایج این پژوهش رقم کراس عدل به عنوان سخت ترین رقم تعیین شد که می توان از این رقم به منظور تهیه نان مرغوب استفاده کرد. رقم بم نیز به عنوان نرم ترین رقم تعیین شد که می تواند به منظور تهیه بیسکوئیت و کیک و ... مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

بیشینه نیروی گسیختگی ، خواص فیزیکی ، خواص مکانیکی ، سختی ، گندم ، مقاومت به ضربه