بررسی وضعیت دستگاه های بی خطر سازی پسماندهای پزشکی موجود در بیمارستان های استان آذربایجانشرقی (1391)

مقدمه و اهمیت موضوع: مدیریت پسماندهای بیمارستانی به علت پتانسیل بیماریزایی و بالقوه خطرناک بودن، از اهمیت خاصی برخوردار است. سازمان جهانی بهداشت دفع پسماندهای بیمارستانی را قبل از انجام هرگونه فرایند بی خطرسازی مجاز ندانسته و بر اساس الزامات قانون وزارت بهداشت و درمان کشورمان تمامی بیمارستان ها موظفند که زباله های عفونی خود را قبل از دفع بی خطر سازی نمایند. این تحقیق با هدف بررسی وضعیت دستگاه های بی خطرساز و تحلیل نحوه بی خطرسازی پسماندهای پزشکی در بیمارستان ها به روش onsite انجام پذیرفت.مواد و روشها: این تحقیق از نوع مطالعات توصیفی- مقطعی و مشاهده ای است که در کلیه بیمارستان های استان آذربایجانشرقی در طول سال 1391 انجام یافته است. در این تحقیق از طریق مشاهده مستقیم و بروش مصاحبه با مسئولین و کارشناسان بهداشت محیط بیمارستانها اطلاعات لازم استخراج و داده ها با استفاده از نرم افزار Excel و SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج و بحث: از مجموع 45 بیمارستان موجود در استان، 47 درصد آن مجهز به دستگاه بی خطرساز از نوع شیمیایی، 16 درصد از نوع هیدروکلاو، 13درصد از نوع اتوکلاو، 4 درصد از نوع گرمای خشک بوده و 20 درصد بیمارستانها فاقد دستگاه های بی خطرسازی پسماندهای عفونی، نوک تیز و برنده می باشد. در 6 بیمارستان دستگاه های بی خطرسازی موجود در آن به علت خرابی یا عدم راه اندازی کامل، عملیات بی خطرسازی پسماندهای عفونی، نوک تیز و برنده به روش سوزاندن صورت می گیرد که مغایر با اصول و موازین زیست محیطی می باشد. عملاً در 27 درصد بیمارستان ها عملیات بی خطرسازی پسماندهای عفونی، نوک تیز و برنده صورت نمی گیرد. میزان خرابی دستگاه های بی خطرساز در سال (تعداد) 122 مورد و میزان خواب این دستگاه ها پس از هر بار خرابی در مجموع 235 روز بوده است که در طول این مدت 92120 کیلوگرم پسماند عفونی و تیز و برنده تولیدی در بیمارستان های استان بعلت خرابی دستگاه های بیخطرساز، مورد بی خطرسازی قرار نگرفته و به همراه پسماندهای عادی دفع گردیده است. 75555 کیلوگرم پسماند عفونی و تیز و برنده تولیدی در بیمارستانهای استان بعلت فقدان دستگاه بیخطرساز، بی خطر نمی شود. نتیجه گیری: میزان پسماندهای عفونی و تیز و برنده تولیدی در بیمارستان های استان که بعلت خرابی دستگاه های بی خطرساز، مورد بی خطرسازی قرار نمی گیرد بیشتر از (22/1 برابر) مقدار پسماندهایی است که بعلت فقدان دستگاه های بی خطرساز، مورد بی خطرسازی قرار نمی گیرد. در 27 درصد بیمارستان ها عملیات بی خطر سازی پسماندهای پزشکی متوقف شده و به نظر می رسد با چنین شیوه مدیریت کنونی صرف هزینه های هنگفت به ازای هر یک از دستگاه های بی خطرساز پسماند توجیه پذیر نبوده و بایستی تدابیر دیگری در ارتباط با فرایند بی خطرسازی پسماندهای عفونی، نوک تیز و برنده به روش onsite اتخاذ گردد.

کلیدواژه ها:

دستگاه بی خطرساز ، آذربایجانشرقی ، بیمارستان ، پسماندهای عفونی