کاربرد سیتماتیکی ویژگی های آناتومیکی دم اسب (Equisetum) در جداسازی گونه های آن

جنس دم اسب Equisetum متعلق به تیره Equisetaceae یکی از گیاهان ارزشمند دارویی و علوفه ای چند ساله شمال ایران است که اغلب در ماطق مرطوب و سایه دار جنگلی به وفور می روید. در اکثر مطالعات گیاهی که تاکنون در داخل کشور صورت گرفته، نهانزادان آوندی از جمله دم اسبیان که از اهمیت اقتصادی و دارویی نیز برخوردارند کمتر مورد توجه تاکسونومیست ها واقع شده اند . از این رو هدف از این تحقیق بررسی ویژگی های آناتومی سه گونه telmateia, arvense و ramosissimum به منظور کمک به تشخیص و جدایی آنها از یکدیگر بود. بدین منظور نمونه های برگ و ساقه این گیاهان در تابستان برداشت شده و پس از تثبیت و تهیه برش های دستی، توسط میکروسکوپ نوری مطالعه شدند. نتایج نشان داد که برخی از صفات تشریحی ساقه مانند سطح مقطع عرضی ساقه، ضخامت آبکش، سطح مقطع والکولار و کرینال کانال و وسعت حفره مرکزی بین سه گونه از تفاوت معناداری برخوردار بودند. در حالیکه از 8 صفت آناتومی برگ هیچکدام قادر به جداسازی کامل سه گونه telmateia,، arvense و ramosissimum از یکدیگر نبودند. از بین اندام های ساقه و برگ، بیشترین تفاوت در صفات آناتومیکی ساقه مشاهده شد که می تواند در شناسایی گونه ها اهمیت بسزایی داشته باشد. بررسی کلی نتایج نشان داد که گونه های arvense و telmateia شباهت بیشتری به هم دارند و گونه ramosissimum نسبت به آنها متفاوت است.

کلیدواژه ها:

برگ ، ساقه ، صفات تشریحی ، arvense ، telmateia و ramosissimum