ارزیابی اکوتیپ های زیره سبز تحت شرایط تنش شوری در منطقه کرمان

زیره سبز با نام علمی Cuminum cyminum.L گیاهی یکساله است یکی از مهمترین گیاهان دارویی و ادویه ای میباشد. این گیاه جزء قدیمی ترین گیاهان داروی جهان ثبت شده است. با توجه به وسعت نگران کننده مناطق خشک و نیمه خشک در ایران و همچنین کاهش دسترسی به منابع آب بایستی تمهیدات مناسبی برای استفاده بهینه از آب و زمین های شور در کشاورزی اندیشیده شود. تغییر الگوی کاشت و استفاده از گیاهان دارویی متحمل به تنش شوری می تواند امکان استفاده بهینه از منابع را فراهم سازد. تحقیقی در این راستا برای تعیین بیشترین میزان عملکرد و تحمل نسبت به تنش شوری اکوتیپهای مختلف زیره سبز انجام گرفت. این آزمایش در قالب طرح لاتیس سه گانه با سه تکرار در استان کرمان، سال 1392-1391 به اجرا در آمد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که تنش شوری بر روی صفاتی چون وزن صد دانه، عملکرد دانه، وزن خشک و شاخص برداشت تأثیر بسیار معنی داری گذاشته است. در حالی که بر دیگر اجزای عملکرد از قبیل ارتفاع ساقه، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر و تعداد دانه در بوته تأثیر معنی داری نداشته است. اکوتیپ های مورد مطالعه از نظر تمامی صفات تفاوت معنی داری با هم داشتند. در بین اکوتیپ های محلی زیره سبز در محیط دارای تنش اکوتیپ های سپیدان از استان فارس و مراوه تپه از استان گلستان به ترتیب دارای بیشترین عملکرد دانه و شاخص برداشت بودند. در محیط فاقد تنش نیز اکوتیپ های سیوند از استان فارس و راور از استان کرمان به ترتیب بیشترین عملکرد دانه و شاخص برداشت را به خود اختصاص دادند. در نتیجه از نظر عملکرد دانه اکوتیپ سپیدان از استان فارس به عنوان متحمل ترین و اکوتیپ قائن از استان خراسان جنوبی به عنوان حساس ترین اکوتیپ به تنش شوری معرفی شدند.

کلیدواژه ها:

اجزای عملکرد ، اکوتیپ ، زیره سبز ، تنش شوری و گیاه دارویی