ارزیابی ارقام برنج ایرانی برای تنش خشکی

به منظور ارزیابی تحمل ارقام برنج بومی به تنش خشکی و شناسایی ارقام متحمل و حساس به تنش 15 رقم ایرانی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط نرمال (غرقاب) و خشکی در سال زراعی 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از وزن صددانه، تعداد خوشه چه، تعداد دانه پر و پوک، عملکرد شلتوک، تعداد روز تا گلدهی، تعداد پنجه، ارتفاع بوته، طول خوشه، طول خروج خوشه، طول، عرض و مساحت برگ پرچم و درصد باروری. تجزیه واریانس داده ها نشان داد اختلاف بسیار معنی داری بین ارقام از نظر کلیه صفات به جزء طول برگ پرچم در دو شرایط نرمال و خشکی وجود دارد. همچنین مقایسه میانگین ارقام برای صفات مورد بررسی نشان داد که در شرایط نرمال، خشکی و مرکب بیشترین عملکرد شلتوک بترتیب متعلق به رقم عنبربو ایلام با 26/12 و رقم غریب سیاه ریحانی با 81/4 و رقم عنبربوایلام با 21/8 تن در هکتار اختصاص داشت. کمترین عملکرد در شرایط نرمال مربوط به ارقام IR50، قشنگه و IR24 و در شرایط خشکی مربوط به رقم خزر بود. در مقایسه میانگین مرکب نیز کمترین عملکرد به ارقام خزر، IR50 و IR24 اختصاص داشت. رقم عنبربوایلام در شرایط غرقاب (نرمال) و رقم غریب سیاه ریحانی در شرایط خشکی وضعیت مطلوب تری داشتند. بنابراین باتوجه به معنی دار بودن اثر متقابل برای کلیه صفات بررسی شده می توان رقم عنبربوایلام و رقم غریب سیاه ریحانی را بترتیب برای شرایط نرمال و خشکی توصیه نمود.

کلیدواژه ها:

برنج ، حساس ، خشکی ، غرقاب ، متحمل