عوامل موثر بر انتقال فناوری از طرق سرمایه گذاری مستقیم خارجی ؛ مطالعه موردی صنعت پلاستیک

انتقال فناوری مقوله ای چند بعدی است که هم از نظر علمی و هم از ابعاد فرهنگی، سیاسی و اقتصادی سالهاست نه فقط کشورهای در حال توسعه بلکه بسیاری از مجامع پژوهشی غرب و سازمان های بین المللی را بخ خود مشغول داشته است. برای کاستن از فاصله فناورانه میان کشورهای پیشرفته و کمتر توسعه یافته انتقال فناوری یک امر انکارناپذیر است. انتقال فناوری با روش های متفاوت و وسایل مختلف امکان پذیر است که با توجه به موقعیت انتقال دهنده و انتقال گیرنده فناوری مشخص می شود. وارد کردن محصولات دارای فناوری پیشرفته، به کار گیری فناوری خارجی و به کار گیری نیروی کار بین المللی روش هایی برای انتقال فناوری بین المللی لست. اما در کنار این روش ها، سرمایه گذاری مستقیم خارجی که عمدتا به وسیله شرکت های فراملی (یا چند ملیتی) انجام می شود روش اصلی دسترسی به فناوری های پیشرفته به وسیله کشورهای در حال توسعه است. سرمایه گذاری خارجی معمولا در بر گیرنده سه عنصر سرمایه، فناوری و مدیریت است که هر سه برای پیشرفت کشورهای در حال توسعه مورد نیاز است. در این مقاله پس از بررسی ادبیات انتقال فناوری و FDI، و شناسایی مشکلات پیش روی صنعت پلاستیک در ایران، 40 متغیر اثرگذار بر انتقال فناوری از طریق FDI شناسایی گشت. پس از توزیع پرسشنامه ای حاوی متغیرهای مذکور، میان 3 طیف درگیر در سرمایه گذاری مستقیم خارجی، یعنی فعالان حوزه پلاستیک، کارشناسان سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران و متخصصان انتقال فناوری و انجام تکنیک اماری تحلیل عاملی اکتشافی، 13 عامل عمده اثرگذار شناسایی شد.

کلیدواژه ها:

انتقال فناوری ، سرمایه گذاری مستقیم خارجی ، صنعت پلاستیک ، تحلیل عاملی اکتشافی