اثر نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای آسیای میانه با تاکید بر تحریم های اقتصادی

در ادبیات اقتصادی، نرخ ارز، حداقل در کوتاه مدت با صادرات غیرنفتی رابطه مستقیم دارد و از این رو در متون اقتصادی از آن به عنوان یکی از متغیرهای تاثیرگذار بر صادرات غیرنفتی نام برده شده است. هدف اصلی این مقاله، بررسی جهت و شدت تاثیرپذیری صادرات غیرنفتی نسبت به تغییرات نرخ ارز در ایران می باشد. برای این منظور با استفاده از مدل آریز (Arize, 1995) و (Barine Michael 2011) و با استفاده از اطلاعات سالانه 1391-1371 (2012-1992)، اثر نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای آسیای میانه شامل: ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان، افغانستان، روسیه و چین به صورت ترکیب سری زمانی – مقطعی (پانل دیتا) مورد بررسی قرار می گیرد. از متغیرهای: تولید ناخالص داخلی کشورهای طرف تجاری، نرخ ارز، نسبت قیمت های صادارتی داخل به خارج و متغیر مجازی نشان دهنده شرایط تحریم اقتصادی به عنوان متغیرهای توضیحی برای صادرات غیرنفتی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که کشش صادرات غیرنفتی نسبت به تولید ناخالص داخلی کشورهای مورد مطالعه و نرخ ارز مثبت ولی کم کشش بوده، همچنین متغیرهای نسبت قیمت های صادراتی داخل به خارج و متغیر مجازی نشان دهنده شرایط تحریم دارای اثر مثبت و معنادار بر صادارت کالاهای غیرنفتی به این کشورها را دارند.

کلیدواژه ها:

نرخ ارز ، صادرات غیرنفتی ، نسبت قیمتها ، تولید ناخالص داخلی ، پانل دیتا