بررسی تأثیر خشکسالی بر روند مهاجرت و اسکان غیررسمی (مطالعه موردی: بیرجند)

عوامل اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و سیاسی در تغییرات جمعیتی سکونتگاه های انسانی اثرگذار هستند. یکی از عواملی که در نتیجه نوسانات آب و هوایی ایجاد می شود و زمینه ناپایداری جمعیتی در سکونتگاه ها را فراهم می سازد، خشکسالی است که بیش از همه بر اقتصاد سکونتگاه های روستایی تاثیر گذاشته است. خراسان جنوبی و شهرستان های آن دوره طولانی خشکسالی را طی کرده است. به دنبال ادامه این روند، بسیاری از روستاییان که معیشت و کشاورزی آنان با تهدیدات جدی رووبرو بوده، مهاجرت به شهر و سکونت در مناطق حاشیه ای شهر بیرجند را برگزیده اند. این امر از یک سو سبب شده است روستاها با تخلیه جمعیتی مواجه شوند و از دیگر سو، جمعیتی بیش از توان و امکانات در شهر و در سکونتگاه های غیررسمی ساکن شوند و بدین ترتیب هم روستا و هم شهر، با مشکلات متعددی روبرو باشند. در مقاله حاضر به بررسی نقش خشکسالی برحاشیهنشینی شهر بیرجند پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز تحقیق، بر اساس مطالعات اسنادی و میدانی جمع آوری شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بخش عمده ای از روستاییان ساکن در سکونتگاه های غیررسمی شهر بیرجند به دلیل عوامل اقتصادی از جمله از بینرفتن فضای کسب و کار، ناشی از دوره خشکسالی طولانی به شهر مهاجرت نموده اند.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، مخاطرات محیطی ، مهاجرت ، اسکان غیررسمی ، بیرجند