بررسی جوانه زنی گیاه دارویی مشگک (Ducrosia anethifolia) تحت تاثیر تیمارهای سرمایی و هورمونی

مشگک گیاهی دارویی و معطر از خانواده چتریان است که به صورت وحشی در مناطق ایران- تورانی و خلیج عمانی می روید. جهت حفاظت این گیاه و ترویج کشت ان به علت برداشت بی رویه از طبیعت و همچنین رفع مشکل خواب بذر این گیاه به بررسی اثرات تیمارهای مختلف بر جوانه زنی بذور این گیاه جمع آوری شده از منطقه خنج از استان فارس پرداختیم بدین منظور آزمایشی بر پایه فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار در بخش دارویی دانشگاه تهران انجام شد. ابتدا بذرها به مدت 24 ساعت تحت آبشویی قرار گرفتند و پس از طی مراحل ضد عفونی سطحی بذر (اتانول 70% ، 1 دقیقه و هیپوکلریت سدیم 1%، 15 دقیقه و قارچکش بنومیل 2/5% به مدت نیم ساعت) تیمارهای این آزمایش به صورت جداگانه : سرما در دو سطح دمایی (2 و 4 درجه سانتیگراد) و در پنج زمان صفر، 3، 5، 7 و 9 هفته ، تیمار اسید جیبرلیک در چهار غلظت صفر، 50، 100 و 200 پی پی ام ، نیترات پتاسیم صفر و 2000 پی پی ام و تیمار بنزیل آدنین صفر و 2 پی پی ام انجام شد. نتایج نشان داد بین دو سطح دما از لحاظ اماری تفاوت معنی داری وجود دارد و بالاترین درصد جوانه زنی (73%) در دمای 2 درجه سانتیگراد و 7 هفته سرمادهی اتفاق افتاد در تیمار جیبرلیک اسید بین دو غلظت 100 و 200 پی پی ام از لحاظ آماری تفاوت معنی داری وجود نداشت اما بین این دو غلظت و غلظت 50 پی پی ام تفاوت معنی داری وجود داشت و بالاترین درصد جوانه زنی (60%) در غلظت 50 پی پی ام اتفاق افتاد. کمترین میزان جوانه زنی در شاهد مشاهده شد در تلفیق دو عامل سرما (2 درجه سانتیگراد ، 7 هفته) و اسید جیبرلیک 50 و 100 پی پی ام بر روی بذور بالاترین درصد جوانه زنی (64%) با اسید جیبرلیک 50 پی پی ام مشاهده شد نیترات آمونیوم و بتزیل آدنین بر جوانه زنی اثر نداشتند.

کلیدواژه ها:

مشگک (Ducrosia anethifolia) ، خواب بذر ، سرمادهی ، جیبرلیک اسید ، نیترات پتاسیم ، بنزیل آدنین