ارائه الگوی بهینه مکانیابی فضای سبز شهری با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل (AHP) (نمونه موردی: شهر شوشتر)

با توجه به کمبود سرانه فضای سبز و توزیع نامناسب آن در شهر شوشتر، در این پژوهش که بر اساس روش توصیفی- تحلیلی با تأکید بر جنبه کاربردی آن، می باشد با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل سلسه مراتبی (AHP) سعی در ارائه الگوی مناسب توزیع بهینه فضای سبز شهر شوشتر بر اساس ضوابط مکان یابی و نیازهای جمعیتی دارد. در این راستا داده های مکانی گردآوری شده مربوط به هر معیار به فرمت قابل تبدیل در (GIS) برای اعمال مدل و انجام تحلیل های فضایی از طریق تشکیل پایگاه داده ها و ایجاد لایه های اطلاعاتی جدید، تبدیل شدند. نهایتاً به منظور الگوسازی هر ک دام از معیارها بر اساس ارزش و اهمیت آنها در ماکن یابی فضای سبز، در نرم افزار Expert Choice وزن مناسبی به هر یک از لایه های اطلاعاتی داده شده است. نتایج حاصل از تلفیق لایه های وزن دهی شده بر اساس میزان اهمیت هر یک از لایه ها در مکان یابی فضای سبز زمین های منطقه مورد مطالعه را برای انتخاب مکان مناسب برای ایجاد فضای سبز اولویت بندی کرد. سپس ازن زمین ها با نقشه کاربری مقایسه کرده و مشخص شد زمین های با درجه عالی و خیلی خوب نزدیک به مناطق مسکونی، مراکز فرهنگی و مذهبی، و مراکز آموزشی و قرار دارند. و از شعاع عملکرد پارک های موجود و کاربریهای ناسازگار فاصله دارند و زمین های با درجه تناسب خوب و متوسط در مسیر شبکه ارتباطی و نزدیکی به مراکز اداری و رودخانه قرار گرفته اند. همچنین از شعاع عملکرد پارک های موجود فاصله دارند، چون این کاربریها مالکیت دولتی دارند بنابراین در صورت نیاز به تغییر کاربری مشکلات زیادی به وجود نخواهد آمد. نوع دیگر از زمین های اولویت دار برای کاربری فضای سبز زمین های با درجه تناسب ضعیف می باشند. این زمین ها به دلیل فاصله زیاد از مناطق مسکونی، واقع شدن در زمین های ناهموار در مرز محدوده شهر و همچنین مالکیت خصوصی این زمین ها برای ایجاد فضای سبز پیشنهاد نمی شوند. زمین های با درجه تناسب خیلی ضعیف به دلیل قرار گیری در فاصله زاید از محدوده اصلی شهر (نزدیک به قسمت بیرونی جاده کمربندی (دوری از مناطق مسکونی و دوری از سایر معیارهای مؤثر در مکانیابی، برای ایجاد فضای سبز پیشنهاد نمی شوند.

کلیدواژه ها:

فضای سبز ، سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) ، مدل (AHP) ، مکان یابی ، شهر شوشتر