ژئوشیمی و پترولوژی سنگهای آتشفشانی بازیک جنوب غرب شهراب (اردستان)

سنگهای آتشفشانی بازیک ترشیری در جنوب غرب شهراب (اردستان) از متشکلین اصلی در بخش قاعده و رأس توالی ائوسن بوده و در الیگوسن نیز تداوم داشته اند. سنگ های آتشفشانی بازیک قاعده توالی، ترکیب آندزیت بازالتی دارند و در رأس توالی بازالت می باشند. تمامی این سنگ ها بافت پورفیریک تا شیشه ای دارند. بازالت های رأس توالی، دارای عدد Mg بالا هستند و می توان فراوانی و روند تغییرات عناصر نادر آنها را نشانه های مشتق شدن از درجات متفاوت ذوب بخشی گوشته ارزیابی نمود. فراوانی و الگوی نرمالایز شده عناصر نادر سنگ های آتشفشانی بازیک جنوب غرب شهراب به ویژه آنومالی منفی Nb-Ta و گرایش به سری کالک آلکالن این سنگ ها، نشانه هایی از وابستگی آنها به مناطق فرورانش است. به ویژه شباهت الگوهای نرمالایز شده عناصر نادر سنگ های آتشفشانی بازیک جنوب غرب شهراب با حواشی قاره ای فعال در خور توجه است. مدل سازی ذوب بخشی گوشته لرزولیتی توسط عناصر نادر نشان دهنده آن است که گوشته منشاء ماگماتیسم بازیک در منطقه مورد مطالعه، دارای ترکیبی نزدیک به گوشته اولیه و از خاک های نادر سبک تا متوسط نسبتاً غنی بوده است. مواد مذاب بازالتی قاعده توالی ائوسن احتمالاً حاصل ذوب گوه گوشته تحت تأثیر سیالات آزاد شده از لبه اقیانوسی فرورونده نئوتتیس می باشند. مشخصات ماگماتیسم بازیک رأس توالی ائوسن تا الیگوسن گواه بر آن است که با گذشت زمان، این گوشته اندکی غنی تر شده و از تأثیر سیالات، کم شده است. چنانچه تصور نماییم که با گذشت زمان، لبه فرورونده به عمق بیشتری منتقل شده باشد، این فرآیند سبب جایگزینی گوشته به نسبت غنی تر و کاسته شدن تأثیر سیالات شده است.

کلیدواژه ها:

ائوسن ، شهراب ، ترشیری ، کالک آلکالن ، لبه فرورونده