تاثیر خشکسالی بر دریاچه ها و فعالیت های وابسته به آن(مطالعه موردی: دریاچه زریوار-مریوان)

خشکسالی یکی از پدیده های طبیعی است که در همه شرایط آب و هوایی و در نقاط مختلف کره زمین حادث میشود. این پدیده ی فیزیکی در درازمدت موجب خشکسالی آبشناسی و آب و زمین شده و کاهش منابع آب را از طریق خشکیدگی جریانهای سطحی و زیرزمینی به دنبال دارد. به رغم خساراتی که پدیده خشکسالی به کشاورزی، منابع طبیعی، منابع آب،محیط زیست و... وارد مینماید، ابعاد این پدیده هنوز به خوبی شناخته نشده است. نمونه بارز این مساله، دریاچه زریوار در شهرستان مریوان است که کاهش تراز آب آن طی سالهای اخیر اهمیت پرداختن به این مهم را بیش از پیش ضروری ساخته است و مبنایی شد تا مقاله حاضر تاثیر خشکسالی بر روی دریاچه زریوار را بررسی نماید. ضرورت بررسی موضوع، ایجاب میکند تا بتوان ضمن شناسایی این تاثیرات با ارائه راهکارهای مفید برنامه ریزی مناسبی جهت کاهش اثرات خشکسالی بر روی دریاچه فراهم آورد. این امر سبب شد تا پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی و تکیه بر داده های میدانی و اسنادی صورت پذیرد. نتایج نشان می دهد خشکسالی از نظر کمی و کیفی بر روی آب دریاچه تاثیر منفی گذاشته است. در زمینه زندگی جانوری نیز تعداد پرندگان مهاجر بومی و غیر بومی با کاهش مواجه شدهاند. آبهای زیرزمینی نیز روند کاهشی داشته است. با توجه به وابستگی فعالیتهایی نظیر آبزی پروری، کشاورزی و گردشگری با دریاچه زریوار شاهد تاثیرات منفی خشکسالی بر روی این فعالیتها درمحدوده مورد مطالعه این دریاچه هستیم به طوری که مقایسه زراعت، دامپروری و پرورش طیور در چهار روستای نمونه با آزمون تی وابسته نشان از تفاوت معنادار در دو دوره قبل و بعد از خشکسالی با سطح اطمینان 95 درصد است. تعداد صیادان و مزارع پرورش ماهی کاهش یافته و مقدار صید و تولید ماهی نیز با کاهش مواجه شده است. ورود گردشگران نیز با کاهش 23 درصدی مواجه شده است. برنامه ریزان و سیاستگذاران نظام مدیریت روستایی و کشاورزی و نیز نهادهایی نظیر محیط زیست و امور آب منطقه ای و گردشگری می توانند از نتایج تحقیق حاضر در راستای برنامه های خود استفاده نمایند.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، دریاچه زریوار ، مریوان ، کشاورزی ، آبزی پروری ، گردشگری