میکروارگانیسم های بالقوه در تخریب زیستی پلاستیک

پلاستیک نام گسترده ای است که به انواع مختلفی از پلیمرهای آلی با وزن مولکولی بالا و معمولاً مشتق از مواد پتروشیمیایی مختلف، اطلاق می گردد. معمولاً این مواد در طبیعت قابل تخریب نبوده و اگر هم مورد تخریب قرار بگیرند، با سرعت بسیار آهسته ای تجزیه می شوند. امروزه افزایش رو به رشد تقاضای عمومی نسبت به مصرف این قبیل پلیمرها از یک سو و از سوی دیگر پتانسیل بالای ضایعات آنها در ایجاد خطرات زیست محیطی متفاوت، موجب گردیده که محققین در جستجوی روشی مناسب جهت تخریب پلاستیکها و ضایعات آنها باشند. علاوه بر تخریب حرارتی و نوری که منجر به تبدیل مولکولهای بزرگ پیچیده پلیمر به مولکولهای کوچکتر می شود اخیراً تخریب میکروبی/بیوشیمیایی پلیمرهای سنتتیک توسط تعداد قابل توجهی از میکروارگانیسمها (خصوصاً برخی از باکتریها و قارچها) به عنوان یکی از راهکارهای موثر مطرح می گردد. بدین ترتیب که تا به امروز بالغ بر دهها گونه باکتری و قارچ در محیطهای متفاوت شناسایی شده که از پلیمر بعنوان منابع کربن و انرژی استفاده نموده و آنزیمهای فعالی را نظیر: لیپاز، پروتئیناز K، پروناز، هیدروژناز و ... برای تخریب پلیمرهای طویل منجمله؛ پلی اتیلن آدیپات (PEA)، پلی کاپرولاکتون (PCL)، پلی پروپیولاکتون (PPL)، پلی هیدروکسی بوتیرات (PHB) و ... تولید می نمایند. با توجه به گزارشات متعدد مبنی بر اثرات ضایعات این پلیمرها بر اکوسیستم و عوارض جانبی شان در سلامت انسان، مهمترین مساله غربالگری میکروارگانیسمهای بالقوه و یافتن مکانیسم تخریب پلیمرهای سنتتیک می باشد. بطوریکه شناسایی جنس و گونه های جدیدی از باکتریها و قارچها در محیط های زیستی مختلف، همچنین بررسی و مطالعه فاکتورهای موثر بر افزایش قابلیت تخریب زیستی پلیمرها (از طریق تغییر فرمولاسیون پلیمرها، افزودن ماکرومولکولهای حیاتی، و ...) می تواند منجر به تولید پلاستیکهایی با قابلیت تخریب زیستی زیاد و با حداقل ضایعات و عوارض جانبی گردد.

کلیدواژه ها:

میکروارگانیسم ، تخریب زیستی ، پلاستیک ، پلیمر