واکاوی همدید بارش های سنگین پائیز 1391

مخاطرات جوی از قبیل بارش های شدید و سنگین همه ساله موجب خسارات زیادی در مناطق مختلف کره زمین می شوند. بارش های جنوب غرب ایران عمدتاً متمرکز و سنگین می باشند. شناخت سازوکار الگوی همدیدی ایجادگر این بارش ها می تواند به پیش بینی و ارائه راهکارهای مفید در جهت استفاده از این پدیده های جوی بیانجامد. در این پژوهش به واکاوی الگوهای همدید بارش های سنگین پائیز سال جاری (1391) در استان خوزستان پرداخته شده است. بدین منظور پس از تعیین روزهای بارشی نقشه های ترکیبی مؤلفه های رطوبت نسبی، فشار و صوعد عمودی با استفاده از نرم افزار GRADS از دو روز قبل از بارش در ترازهای فشار سطح دریا، 500 و 850 هکتوپاسکال تهیه شد و در نهایت نقشه های حاصل مورد تفسیر قرار گرفتند. بر اساس یافته های این پژوهش در هر سه سامانه بارش سنگین مطالعه شده در تراز 500 هکتوپاسکال در دو روز قبل از بارش سنگین ناوه عمیقی در شمال آفریقا و روی مدیترانه همراه با یک کم فشار قوی بر روی مدیترانه شکل می گیرد. از خصوصیات مشترک همدید سه سامانه مطالعه شده در این پژوهش می توان به ایجد سامانه های مانع در مسیر امواج بادهای غربی چند روز قبل از بارش، شکل گیری ناوه عمیق شمال آفریقا و کم فشار قوی روی مدیترانه در دو روز قبل از بارش، ناوه عمیق روی شمال عربستان یا روی دریای سرخ یک روز قبل از بارش، کژفشاری نسبتاً شدید در تراز زمین و تاوایی و صعود شدید هوا در روز باش و به همراه رطوبت نسبی بیش از 90% در روز بارش می توان اشاره کرد. در مجموع بارش های واکاوی شده در این پژوهش را می توان ناشی از ایجاد سامانه های بندالی در مسیر حرکت بادهای غربی و ناوه عمیق این امواج بر روی دریای مدیترانه و شمال آفریقا و شکل گیری سامانه های کم فشار در این منطقه و ترکیب آن با سامانه های کم فشار سودانی و تشکیل سامانه های ترمودینامیکی دانست.

کلیدواژه ها:

همدید ، بارش سنگین ، استان خوزستان ، گردس