کاوشی در بارش های فرین ایران (پرفشار کاسپین) مطالعه موردی بارش های سنگین خراسانی

در این پژوهش ساختار گردش بزرگ مقیاس جو بر روی جنوب غرب آسیا در طول دوره بارش سنگین مورد توجه قرار گرفته است. ابتدا ویژگی های بنیادی و ماهیت گردش بزرگ مقیاس جو بررسی شد و سپس وردایی زمانی آن برای یک دوره 8 روزه (26 مارس 1976 تا 2 آپریل 1976) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق بیانگر آنست با آغاز گری گردش پرفشار شمال دریای خزر جریان نصف النهاری جنوب سو و مداومی در وردسپهر میانی شکل می گیرد و در این هنگام تراف منتقل شده به شرق ایران رطوبت را در جریانی م داری نصف النهاری از جنوب و غرب به منطقه می رساند. تداوم وردش منفی وافشاری شمال خزر ووردش مثبت هم فشاری در جنوب شرق آن هم سویی جریان های جوی را در این بخض از تروپرسفر میانی باعث شده است. آرایش الگوهای جوی ضمن ایجاد شیب معکوس نصف النهاری دما، ساختار گردش بزرگ مقیاس جو را در امتداد نصف ا لنهاری تغییر داده و پیدایش دو گردش هم جهت، همسویی جریانات را بوجود آورده است. در بررسی ماهیت پرفشار و کم فشارها مشخص گردید که این مراکز فشار جنوب غرب آسیا در تمامی تراز های جو قابل مشاهده بوده و از جهت منشأ اصلی تشکیل شان، یا ناشی زبانه پرفشار سیبری و تراف مهاجر غربی می باشد. نتایج تحقیق همچنین بیانگر آنست که پدیدار شدن مؤلفه های گردش مقیاس همدید منحصر بفردی در ترازهای مختلف ورودسپهر باعث ایجاد بارش های سنگین منطقه است. در چنین شرایطی، الگوی غالب جریان هوا در ترازهای فوقانی، میانی و زیرین ورد سپهر از ماهیتی پیچیده و در عین حال شبه ایستا برخوردار گردیده که شدیداً پدیده های اقلیمی سطحی را کنترل می نماید.

کلیدواژه ها:

شمال شرق ایران ، گردش جوی بارش فرین ، همسویی و افشاری ، واچرخند کاسپین ، وردایی اقلیمی