مدیریت بحران و نقش سازمانهای غیر دولتی

کشور ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خاص تکتونیکی کره زمین ،همواره شاهد وقوع زمین لرزه های مخرب و شدید بوده است.از سوی دیگر ،به دلیل ساختار اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی حاکم بر آن گاهی شاهد تشدید خسارت های ناشی از زمین لرزه به دلیل سوء مدیریت ها و نیز عملکرد نادرست نیروهای مردمی به هنگاه وقوع شرایط بحران بوده ایم.کاهش خسارت های ناشی از زلزله در چنین کشوری نیازمند همکاری تمام ارگانهای دولتی و غیر دولتی با یگدیگر است،چراکه دولت به تنهایی توانایی کنترل آسیب هایی در این وسعت و نیز آموزش های همگانی و عمومی در سطح جامعه را ندارد.از طرف دیگر ،در کشورایران به دلیل وابسته بودن تمام سازمان ها و ارگان ها ی مرتبط با فعالیت های عمرانی و ساخت و ساز به دولت،امکان نظارت بی طرف بر این فعالیتها وجود ندارد .در این بین سازمانهای غیر دولتی می توانند به عنوان ناظر بی طرف به نقد فعالیتهای عمرانی و مراحل مختلف ساخت و ساز و بازسازی ها و نیز در مراحل مختلف امداد رسانی و کاهش آلام ناشی از پدیده زلزله و سایر حوادث طبیعی عمل کنند.در این مقاله سعی خواهد شد تا به صورت اجمالی از سه دیدگاه عمده یعنی افزایش منابع ،کاهش نیازها و فرماندهی بحران به نقش سازمان های غیر دولتی در کاهش خسارت های ناشی از زلزله در ایران بپردازیم.قبل از پرداختن به نقش سازمان های غیر دولتی ،ابتدا به ارائه تعاریفی از سازمان های غیر دولتی ،بحران و مدیریت بر بحران ،بحرانهای پس از زلزله در ایران و نیز ارائه تصویر کلی از نظام حاکم بر ساخت و ساز درایران می پردازیم.سپس با توجه به تعاریف فوق ،در ادامه به بررسی نقشی که سازمانهای غیر دولتی در این مسیر می توانند داشته باشند خواهیم پرداخت.در قسمت نتیجه گیری ،پیشنهادهای عملی جهت پررنگ تر شدن نقش سازمان های غیر دولتی ارائه می گردد. سازمانهای غیر دولتی در نظم نوین جهانی علاوه بر اینکه بعنوان نمودی از دموکراسی در جوامع مطرح می-شوند، بعنوان نهادهای موازی دولت بخشی از بار اجرایی دولت را بر عهده می-گیرند. با توجه به ماهیت مردمی بودن این سازمانها، در واقع ارگان نظارتی مردم به فعالیتهای دولت در جهت اجرای خواسته های آنها نیز بشمار می-روند. در مقاله حاضر پس از بحث کوتاهی که در زمینه معرفی سازمانهای غیردولتی و نیز بحران زلزله در ایران ارائه می-گردد با توجه به نظام ساخت و ساز کشور نقشی که سازمانهای غیردولتی می-توانند در کنار دولت در جهت کاهش خسارتهای ناشی از زلزله داشته باشند مطرح می-شود. در پایان راهکارهای اجرایی در زمینه بکارگیری این سازمانها در جهت ارتقای فرهنگی و علمی کشور در جهت مقابله به بحرانها ارائه گردیده است.

کلیدواژه ها:

سازمان غیردولتی ، زلزله ، مدیریت بحران ، خسارت ، نظارت ، ایمن سازی