تزئینات و مفهوم زیبایی در معماری ایران (نمونه موردی تیمچه بزرگ بازار قم)

آفرینش زیبایی در معماری اسلامی بر اصل تزئین استوار است.،تزئین از لحاظ ماهیتی بر دو جنبه کالبد ومعنا است. معنای باطنی آن با اندیشه ها و تفکرات دینی عجین شده است که ریشه در الگوهای سنتی ما دارد. ایران ما در دورههای مختلف حکومتی چه در دوره هخامنشی و یا در بعد از اسلام تا پایان دوره قاجار شاهد زیبایی شناسانه مبتنی بر تزئین بوده هست.برخی از معماران ایرانی بدلیل تجدد خواهی و تفکرات غربی به دنبال تکنیک ها و نقوش غربی رفته و در مقابل معماری سنتی صف آرایی کردند اما در این دوره تنها چیزی که از این برخورد به نحوی در امان ماند تزئیناتی مثل گچ کاری، آجرکاری و کاشی کاری بود. درباره بازار و تحولات آن به کرات سخن رانده شده است اما از تزئینات بازار و الگوهای سنتی موجود در آن پژوهش ومطالعه ای زیادی صورت نگرفته است؛ در مقالهحاضر تیمچه بزرگ قم را از لحاظ ساختاری، کالبدی، فضایی و نقشی را که تزئینات موجود آن در ایجاد فضایی منسجم ایفا می نماید مورد بررسی قرار داده ایم تا به نحوی اجمالی به معرفی تیمچه بپردازیم. در مطالعات معماری ایران توجه کمتر به این تیمچه شده ،در حالی که این تیمچه دارای یزدیبندی ها و رسمیبندیهای بیبدیل و زیبایی است که مفهوم کامل زیبایی مطلق را برای مخاطب عرضه میدارد.در مقاله فعلی که به صورت تحلیلی- پژوهشی است و نحوه جمع آوری اطلاعات آن به صورت میدانی ،کتابخانهای و اینترنتی میباشد سعی برآن داریم تا به نحوی ممکن بتوانیم شکلی از معماری قاجار را به نمایش بگذاریم که از لحاظ ساخت و تزئینات براساس الگوهای سنتی و دیرینمان است

کلیدواژه ها:

بازار ، تزئینات ، تیمچه بزرگ ، قاجار ، بازار قم