بررسی روند تغییرات مکانی نیترات با استفاده از نرم افزار AreGIS وزمین آمار (مطالعه موردی : بحش مرکزی شهرستان خدابنده )

یکی ازشاخص های مهم برای نشان دادن کیفیت اب آشامیدنی وکشاورزی، میزان نیترات موجوددرآن است. هدف ازاین پژوهش اندازه گیری میزان نیترات درمنابع تامین آب بخش مرکزی شهرستان خدابنده وبررسی تغییرات مکانی و تهیه ی نقشه ی پهنه بندی نیترات دراین بخش است. دراین مطالعه نخست ایستگاه های نمونه برداری باپراکندگی مناسب باتوجه به جمعیت وشیب زمین تعیین شد و سپس از40 حلقه چاه نمونه برداری انجام گرفت . پس ازانتقال واندازه گیری نیترات درنمون های آب ، داده های بدست آمده باکمک لگاریتم ساده نرمال سازی شدند. مقدارمیانگین نیترات دراین بخش 66/30 وکم ترین مقدارآن 19/3 وبیش ترین مقدار15/150 است . باتوجه به هدف ازاین مطالعه دربررسی تغییرات مکانی ازروش کریجینگ استفاده شد. باتوجه به میانگین قدرمطلق خطا (MAE) ومیانگین انحراف خطا (MBE) وهم چنین ضریب همبستگی (R2) مشخص شد که مدل نمایی (Exponential) دارای MAE و MBE کم تر و R2 بیش تر بهترین مدل درپهنه بندی می باشد. سپس نقشه بندی نیترات بامناسب ترین روش درمحیط نرم افزارArc GIS ترسیم گردید. باتوجه به نقشه ی DEM منطقه ومقایسه آن بانقشه پهنه بندی نیرات، مشخص شد که آلودگی منابع تامین آب این بخش منبع طبیعی ندارد. هم چنین باتوجه به نقشه ی کاربری اراضی ونقشه پهنه بندی نیترات دراین بخش ، دیده شددرزمین های باکاربری کشاورزی ، میزان نیترات زیاداست. می توان نتیجه گرفت استفاده از کودهای شیمیایی نیتراته دلیل افزایش نیترات دراین شهرستان می باشد.

کلیدواژه ها:

آلودگی آب ، نیترات ، شهرستان خدابنده ، زمین آمار ، گریجینگ