پهنه بندی آلاینده های هوا با استفاده از مدل های آماری و تکنیک های GIS .مطالعه موردی(شهر تهران)

آلودگی های زیست محیطی، از جمله آلودگی هوا یکی از مشکلات قرن حاضر و تهدیدی برای جامعه بشری محسوب می شوند. در این شرایط مدیریت بهینه در کنترل و پیشگیری آلودگی در بهبود شرایط سهم به سزایی دارد. فناوری پیشرفته سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) از جمله سیستم های مدیریتی کارا در این زمینه به شمار می رود. شهر تهران نیز یکی از کلان شهر های جهان است؛ که دچار بحران آلودگی می باشد. ایستگاه های سنجش آلاینده ها در شهر تهران به صورت نقطه ای در شهر پراکنده هستند؛ بنابراین فقط میزان آلاینده در همان نقطه تا شعاع محدودی مشخص است. ولی در مورد میزان آلاینده ها در شعاع های دورتر اطلاعی در دست نیست و این یکی از مشکلات عمده در مدیریت کیفیت هوا به شمار می رود. در واقع به دنبال تکنیکی هستیم تا اطلاعات نقطه ای را به اطلاعات سطحی تبدیل کند و در مورد دیگر نواحی نیز پیش بینی با خطای قابل قبولی از میزان آلاینده داشته باشد. یکی از این تکنیک ها، تکنیک درون یابی نقاط است؛ که با روش های مختلفی انجام می گیرد. یکی از این روش ها بهره گیری از تکنیک های GIS همراه با مدل های آماری برای پیش بینی سطوح می باشد. در این بررسی داده های مربوط به آلاینده های ، و در سال 1388 با استفاده از روش های کریجینگ ساده (Ordinary Kriging) به عنوان یک روش زمین آماری در حالت های مختلف واریوگرام و روش اسپلاین(Spline) در حالت های مختلف در فصول سال مورد ارزیابی قرار گرفته است . برای ارزیابی میزان دقت نیز از دو شاخص RMSE و MAE استفاده شد. روش کریجینگ در حالت های مختلف واریوگرام با سطح خطای کمتر به عنوان روش بهینه انتخاب گردید؛ و نقشه های سطوح آلاینده بر اساس بهترین مدل ترسیم شد

کلیدواژه ها:

آلاینده ، سیستم اطلاعات مکانی ، درون یابی ، کریجینگ ، اسپلاین ، میزان دقت