مسجد جامع شوش ، مهد شکل گیری معماری مساجد ایرانی (قدیمی ترین بنای مذهبی- اسلامی ایران)

شوش اکنون یکی از شهرهای استان خوزستان است که در شمال این استان و به فاصله ی 750کیلومتری از تهران واقع شده است.بر اساس مطالعات باستان شناسان و حفاری های صورت گرفته در آن قدمت سکونت وشهرنشینی در این شهر حدود 5000سال تعیین شده است. به گفته برخی از باستان شناسان شوش، اولین شهر منسجم روی کره خاکی است.این شهر از زمان عیلامی ها (هزاره سوم قبل از میلاد) به مدت 2400سال بدون انقطاع پایتخت امپراطوری های ایران بوده است. در برخی از کتاب ها از آن به عنوان پایتخت سیاسی جهان در آن سده ها ذکر شده است.فاصله ی کم این شهر از آبهای آزاد و خلیج فارس ،وجود زمینهای بسیار حاصلخیز دشت خوزستان در این منطقه از مهمترین عوامل پایداری سکونت در این منطقه است. در این نوشتار به معرفی اجمالی ساختار شهری شوش ،کاخ های امپراطوری های ماد و هخامنشی پرداخته می شود. با ظهور اسلام تغییرات محسوس در نظام شهری شوش پدیدار گشت .این شهر در سال 17هجری توسط ابوموسی اشعری به تصرف در آمد.مهمترین اثر به جامانده از دوره ی اسلامی در شوش ،مسجد جامع شوش است که می توان آنرا قدیمی ترین بنای مذهبی شروع اسلام در ایران نامید .این بنا بر اساس سبک شناسی معماری ایرانی که استاد محمد کریم پیرنیا آنرا طی مقاله ای در سال 1347 معرفی نمود،در گروه بناهای سبک خراسانی قرار می گیرد.هدف از این مقاله بررسی ویژگیهای کالبدی مسجد جامع شوش و ریشه یانی فرم و هندسه بنا در دو دوره ساخت آن می باشد. این پژوهش با بهره گیری از کلیه منابع منتشر شده، انجام مطالعات تطبیقی و نیز بررسی میدانی صورت گرفته است

کلیدواژه ها:

مسجد جامع ، شوش ، سبک خراسانی