سرزمین پایدار

این نوشتار، تلاش دارد تا نقش و جایگاه نوین برنامه ریزی آمایش سرزمین، برای سامان بخشیدن به زندگی اجتماعی،کارکردهای اقتصادی و سازماندهی فضایی کانون های زیست و کار را در افق آینده نشان دهد. چالش های بغرنج و پیچیده پیشرو در دهه های آینده، با دگرگونی های پرشتاب فن آوری و پیوندهای جهانی، بسترهایی را فراهم می آورند، که برنامه ریزیآمایش سرزمین، در محورهای زیر، سازوکار های نوین، کاربردی و کارآ را برای برپایی سرزمینی پایدار، با سامان و ترتیب بهینهاجتماعی، اقتصادی و فضایی به کار گیرد.بری)حمل ونقل( و جابه جایی: سازماندهی بهینه و کارآی فضای سرزمینی، پیشرفت و گسترش در همه گونه هایزیرساخت های ترابری و جابه جایی و پیشرفت فن آوری های رسانشی)ارتباطاتی(، به این سبب که سامان ترابری بر جانماییکانون های زیست و کار و گسترش کالبدی آنها نشان گزار است. پراکنش سرزمینی کانون ها، بسترساز بهره گیری از ساماننوین ترابری می باشد و زمینه های گسترش زیرساخت های ترابری را فراهم می نماید. پیرامون)محیط( ساخته شده: سامان بخشی به سبک زندگی و دگرگونی های اجتماعی و اقتصادی در کانون های زیست وکار، با گسترش خدمات و کارکردهای شهری در گستره سرزمین، هماهنگ با ویژگی های بومی در یک فرایند پیشرفت پایدار،با این پافشاری که برنامه های ملی آمایش سرزمین، نباید برنامه های آمایش منطقه ای را تنها در چارچوب نقش و کارکردهایملی گریبان گیر کنند، بلکه باید آنها را آزاد بگذارند تا بتوانند میان زمینه های گوناگون پیشرفت محلی خود نیز پیوند برپانمایند. زیست بوم های گیتایی)محیط طبیعی(: بالابردن دانش وآگاهی های همگانی درباره توان ها و ارزش های زیست بومی و بنمایه های گیتایی)منابع طبیعی( و جایگاه آنها دربرپایی و نگهداشت بهبودی درزندگی اجتماعی مردم. برنامه ریزی آمایشسرزمین، درکنار سازماندهی فضایی کانون های زیست و کار و زیرساخت ها و پیوندهای میان آنها، سازوکارهایی را پیش بینیمی کند تا زیست بوم های گیتایی سرزمین را نیز برای برپایی آرامش،آسایش وارزش های دیداری، برای انسان، ساماندهینماید. اندازه داری ودستیاری ها)اقتصادوخدمات(: برنامه ریزی آمایش سرزمین، در جایگاه ابزاری برای انجام اندازه ای از دخالتو دست کاری در فرایندهای اقتصادی و اجتماعی، گریزناپذیر است. جانمایی کارکردها، گسترش زیرساخت های شایسته برایزندگی مردم، پیشبرد کارکردهای اقتصادی، افزایش سرمایه و مجال کار، پیشرفت فن آوری های فراوری کالاها و خدمات. آنگاه که پای گزینش میان کارایی و برابری پیش می آید، برنامه ریزی آمایش سرزمین، برای دست یافتن به اندازه شایسته ای ازبازپخش، باید دخالت و دست اندازی کند. برابری،گونه گونی)تنوع(وبهبودی جامعه: افزایش فرصت اشتغال و مجال کار، گسترش زیرساخت های آسایش و آرامشمردم و دادگرانه نمودن پویش های پیشرفت در سرزمین. برای این آرمان ها، آمایش سرزمین، سه سازوکار: نهادینه کردن برنامهریزی، تمرکززدایی مدیریتی و سیاسی و بهره گیری از پویش های بازار را به کار می گیرد. درباره بهبودی جامعه، آن چه که دربرنامه ریزی آمایش سرزمین، برجستگی می یابد، مردم مداری است. برای از میان برداشتن چالش های زندگی مردم و کمک بهآنها برای دست یافتن به آرمان هایشان، آمایش سرزمین، زمینه سازماندهی ساختارهای فضایی کالبدی را در کنار زمینه های -اجتماعی اقتصادی و فرهنگی، در جای مناسبش می نشاند. ویژه کاری برنامه ریزی آمایش سرزمین، یکی، آگاهی بخشیدن و -کمک به روشن اندیشی، گسترش دامنه دید و میدان پنداشت و گزینش مردم، برای شناخت و پذیرش آرمان ها و خواسته هایپیش گامانه، و دیگری به کارگیری راهبردهایی، برای یاری مردم دررسیدن به آرمان ها و خواسته های پیشرفت سرزمینی است. مدیریت آمایش: دخالت و دست کاری به هنگام درفرایند پیشرفت، افزایش بن مایه های سرمایه ای و نیروی انسانی و داراییهای همگانی، ژرف کردن تمرکززدایی و مدیریت سرزمین. گردانندگی و مدیریت آمایش بر دو محور پایه ای پافشاری خواهدداشت، نهادینه سازی و به کارگیری فرایند برنامه ریزی، و برجسته کردن سامان برنامه ریزی و پایش درفرایند پیشرفتسرزمینی.